Przebieg procesu kanonizacyjnego

Obecnie przebieg procesu kanonizacyjnego jest regulowany w promulgowanej w 1983 r. przez Jana Pawła II Konstytucji Apostolskiej Divinus Perfectionis Magister (25.01.1983) oraz późniejszych dokumentach, zwłaszcza Normae servandae in incisitionibus ab Episcopis faciendis in causis sanctorum z 7.02.1983 oraz Instrukcji Sanctorum Mater z 17.05.2007, która zmieniła w dużym stopniu wcześniejsze unormowania.

Kryteria, które inspirują te nowe przepisy, opierają się na pełniejszym zastosowaniu metody historyczno-krytycznej, umożliwiają większą sprawność procesów, jednak bez obniżania wymagań co do rzetelności śledztwa w tak delikatnej i wymagającej sprawie. Przepisy te dokładnie regulują także udział w każdym procesie zarówno biskupa diecezjalnego, jak i Stolicy Apostolskiej.

Za proces kanonizacyjny rozumiemy realizację poszczególnych kroków, które zgodnie ze skrupulatnie ustaloną procedurą następują po sobie od momentu, w którym kompetentna władza rozpoczyna badanie świętości Sługi Bożego, aż do ogłoszenia tej świętości przez Papieża podczas uroczystego aktu kanonizacji.

Prośbę o wszczęcie procesu można złożyć nie wcześniej niż pięć lat po śmierci Sługi Bożego. Jeśli prośba zostanie przedstawiona po upływie 30 lat, biskup może przystąpić do dalszych czynności jedynie po przeprowadzonym badaniu, gdy przekona się osobiście, że opóźnienie rozpoczęcia sprawy nie było wynikiem oszustwa lub podstępu strony powodowej (czyli osób wnoszących o wszczęcie sprawy).

Zarówno beatyfikacja, jak i kanonizacja są aktami papieskimi, poprzez które upoważnia się do publicznego kultu Sługi Bożego (Msza Święta, liturgia godzin, wystawienie obrazu z aureolą, kult relikwii ...). Różnica polega na tym, że beatyfikacja dopuszcza ten kult na ograniczonym obszarze (diecezja, instytucja kościelna, itp.), podczas gdy kanonizacja, która z dogmatycznego punktu widzenia jest aktem zakładającym nieomylność Papieża, umożliwia kult w całym Kościele, bez ograniczeń co do miejsca.

Możemy wyróżnić cztery etapy procesu:

a) decyzja właściwego biskupa diecezjalnego o wszczęciu procesu;

b) zebranie obiektywnych danych lub przeprowadzenie wstępnej procedury, powierzone sądowi diecezjalnemu: faza diecezjalna

c) przesłanie zebranych materiałów (akt sprawy) do Rzymu i zbadanie ich przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych, która musi stwierdzić, czy jest potwierdzony z moralną pewnością stopień heroizmu osiągnięty przez Sługę Bożego w praktykowaniu cnót lub męczeństwo oraz czy miał miejsce cud dokonany przez Boga za wstawiennictwem kandydata na ołtarze;

d) gdy orzeczenie Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych jest pozytywne, przekazuje się je Papieżowi, który osobiście podejmuje decyzję o wydaniu dekretu potwierdzającego, że Sługa Boży heroicznie praktykował cnoty i że Bóg dokonał cudu za jego wstawiennictwem.

Odnośnie ostatniego punktu, warto podkreślić, że dochodzenie dotyczące istnienia pierwszego cudu, niezbędnego do beatyfikacji, jak również drugiego, niezbędnego do kanonizacji Błogosławionego, przeprowadzane jest oddzielnie od dochodzenia dotyczącego stwierdzenia heroiczności cnót.

W związku z tym należy zebrać dowody potwierdzające:

a) czy cud faktycznie miał miejsce;

b) czy miał miejsce za wstawiennictwem Sługi Bożego.

Biskup miejsca, w którego diecezji miał miejsce cud, otrzymuje od postulatora prośbę o otworzenie procesu i powołuje trybunał.

W przypadku cudownego uzdrowienia potrzebna jest pomoc lekarza, który zbada sprawę z punktu widzenia naukowego. Świadkami są lekarze, którzy śledzili chorobę pacjenta cudownie uzdrowionego. Winna być dołączona historia medyczna pacjenta.

Chociaż dyscyplina kanoniczna w omawianych sprawach jest regulowana przepisami dotyczącymi procesów, prawny charakter wyniku procesu kanonizacyjnego różni się od orzeczenia lub wyroku, nie ma charakteru wiążącego, ponieważ wnoszący mogą tylko prosić o kanonizację, ale nie mają prawa do jej orzeczenia. Co więcej, decyzja w takiej sprawie nie jest mechaniczną konsekwencją pozytywnych wyników różnych etapów, gdyż mają one jedynie wartość informacyjną dla podejmującego decyzję Papieża.