ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PROJEKT FORMACJI

BRACI ŚW. JANA BOŻEGO

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KURIA GENERALNA

RZYM, DNIA 24 PAŹDZIERNIKA 2000 ROKU

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

„Będąc tutaj

będziesz musiał być posłusznym

i pracować o wiele więcej niż dotąd,

poświęcić się całkowicie sprawom Bożym,

wreszcie nieustannie oddawać wszystkie siły

w służbie ubogim.

Dom stoi otwarty dla Ciebie.

Pragnę, byś stawał się coraz lepszym

jako syn i brat”.

 

(Z listu Św. Jana Bożego do Ludwika Baptysty, 11)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPIS TREŚCI

 

 

Skróty cytowanych dokumentów

Prezentacja

Wstęp

 

Rozdział I

TOŻSAMOŚĆ BRATA ŚW. JANA BOŻEGO

MODEL FORMACYJNY ZAKONU SZPITALNEGO

 

I. CHARYZMAT I DUCHOWOŚĆ

 

1.               Życie konsekrowane w Szpitalnictwie

2.          Istotne cechy charyzmatu i duchowości Św. Jana Bożego

3.          Droga naszego Założyciela

4.          Zalety i postawy Brata Św. Jana Bożego

5.          Twórcza wierność naszemu charyzmatowi

 

II. INTEGRALNY WZORZEC FORMACJI

 

1.   Integralny paradygmat formacyjny

2.   Cechy integralnego modelu formacyjnego

 

Rozdział II

CELE, KRYTERIA, ŚRODKI I TREŚCI FORMACJI

 

III. CELE FORMACJI

 

1.          Cel ogólny

2.          Cele w etapach

 

IV. GÓLNE KRYTERIA FORMACJI

 

1.   Formować w ramach spotkania z sobą samym

2.   Formować w ramach spotkania ze wspólnotą

3.   Formować w ramach spotkania z posłannictwem szpitalniczym

 

 

 

V. PODSTAWOWE ŚRODKI FORMACJI

 

1.                             Słowo Boże

2.                       Kościół

3.                       Liturgia i sakramenty

4.                       Znaczące postacie dla Zakonu

5.                       Modlitwa

6.                       Konstytucje

7.                       Rady ewangeliczne

8.                       Wspólnota

9.                       Formatorzy

10.                   Nauka i formacja

11.                   Praca jako posłannictwo

12.                   Asceza

13.                   Kierownictwo

14.                   Ocena

 

Rozdział III

FORMACJA  WSTĘPNA

ETAPY FORMACYJNE

 

VI. PRENOWICJAT

·                         Duszpasterstwo Powołań

·                         Postulat

 

VII. NOWICJAT

 

VIII. NEOSCHOLASTYKAT

 

Rozdział IV

FORMACJA CIĄGŁA

 

IX . FORMACJA STAŁA

 

X. FORMACJA FORMATORÓW

 

Słowniczek

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SKRÓTY CYTOWANYCH DOKUMENTÓW

 

Dokumenty Kościoła

 

AG       Ad gentes, 1965.

ChL     Christifideles laici, 1989.

CDC     Kodeks Prawa Kanonicznego,1983.

CP       Konferencja w Puebli, 1979.

CSD     Konferencja w San Domingo, 1992.

DH       Dolentium hominum, 1985.

DM       Dives in misericordia, 1980.

Dv        Dei Verbum, 1965.

EN       Evangelii nuntiandi, 1975.

EV       Evangelium vitae, 1995.

FetR     Fides et ratgio, 1998.

GS       Gaudium et spes, 1965.

Ivt        In verbo tuo, 1998.

LG       Lumen gentium,1964.

OPR     Ordo professionis religiosorum, 1970

OT       Optatam totius, 1965.

PC       Perfectae caritatis, 1965.

PI        Potissimum institutioni, 1990

RC       Renovationis causam, 1969

RH       Redemptor hominis, 1979.

RPH     Zakonnicy i promocja ludzka, 1980.

SC       Sacrosanctum concilium, 1963.

SD       Salvifici doloris, 1984.

TMA     Tertio millennio adveniente, 1994.

UR       Unitatis redintegratio, 1964.

VC       Vita consecrata, 1996.

VFC     Życie braterskie we wspólnocie, 1994.

.

Listy Św. Jana Bożego:

 

LB        do Ludwika Baptysty.

1GL      1. list do Gutierre Lasso.

2GL      2. list do Gutierre Lasso.

1KS      1. list do Księżnej Sessy.

2KS      2. list do Księżnej Sessy.

3KS      3 list do Księżnej Sessy.

 

 

 

Dokumenty Zakonu Szpitalnego

 

C            Konstytucje, 1984.

CFOH     Wspólnota formacyjna, 1991.

CIOH      Karta Tożsamości Zakonu Szpitalnego Św. Jana Bożego, 2000.

DCGB     Deklaracje LXIII Kapituły Generalnej w Bogotį, 1994.

DGE       Pozwólcie prowadzić się Duchowi, 1996.

DMOH    Wymiar misyjny Zakonu Szpitalnego Św. Jana Bożego, Rzym, 1997.

EEGG    Statuty Generalne, 1998.

EVOH                 Styl życia Braci Św. Jana Bożego, 1991.

FHSJD   Formacja Braci Św. Jana Bożego, 1985.

FPOH     Formacja stała w Zakonie, 1991.

HCUS     Bracia i Współpracownicy zjednoczeni w służbie i popieraniu życia, 1992.

HH2000  Szpitalnictwo Bonifratrów ku rokowi 2000, Rzym, 1986.

HOH       Humanizacja, 1981.

JDSV     Jan Boży ciągle żywy, 1991.

PAFOH   Przygotowanie i dokształcanie formatorów, 1991.

PVCOH              Projekt życia wspólnotowego, 1991.

PVOH                Duszpasterstwo powołań w Zakonie, 1992.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PREZENTACJA

 

 

Z zadowoleniem przedstawiam całemu Zakonowi Projekt formacji Braci Św. Jana Bożego. Praca ta jest kontynuacją istniejącego już projektu, zatytułowanego Formacja Brata Św. Jana Bożego, opublikowanego w 1985 roku  w świetle wytycznych Soboru Watykańskiego II. Pragnęliśmy go uaktualnić, by odpowiedzieć na formacyjne wymogi naszego Zakonu i na zalecenia Kościoła w Adhortacji Apostolskiej Vita Consecrata[1].

W ciągu ostatnich lat wielu Braci i Współpracowników  wystąpiło z wnioskiem o określenie i wyjaśnienie tego, co Zakon pragnie wnieść w dziedzinę służby zdrowia dzisiaj i jutro. W sposób szczególny i bezpośrednio uczestniczyli w tym procesie Bracia prowadzący formację. Opracowanie uaktualnionego planu formacji, który jest zawarty w niniejszym dokumencie, wyraźnie uwydatnia ich dążenie i troskę o wniesienie swojej wiedzy i doświadczeń dla dobra Zakonu i przyszłych Braci.

Chciałbym wyjaśnić, w jaki sposób opracowano ten projekt formacji:

Pierwsza Komisja na podstawie analizy i syntezy ankiet przeprowadzonych wśród wszystkich prowadzących formację i formowanych przygotowała schemat wstępny. Kolejna Komisja opracowała projekt księgi, który ponownie został przebadany przez prowadzących formację, Kurie Prowincjonalne i innych Braci w celu zrewidowania i poprawienia treści. Po uwzględnieniu różnych otrzymanych wniosków dokonano ostatecznej redakcji tekstu, przekładu i wydania w różnych językach. Wreszcie nasz Projekt formacyjny zostanie przedstawiony Kapitule Generalnej obradującej w Granadzie w dniach 5 - 25 listopada 2000 roku.

Niniejszy tekst ujmuje treści właściwe dla charyzmatu i duchowości oraz cele, kryteria, środki i treści, które jako Zakon Szpitalny pragniemy przekazać kandydatom i wszystkim Braciom w początkowym i stałym procesie formacji.

Na Kurii Generalnej spoczywa obowiązek czuwania, aby cały Zakon przejął model formacyjny, który przedstawia niniejszy nowy Projekt, i równocześnie obowiązek zachęcania różnych Prowincji[2] i Ośrodków Formacyjnych do  przyjmowania i  harmonizowania istotnych elementów dla zakonnego życia szpitalnego

Dlatego wzywam do odpowiedzialności każdą Prowincję, każdego z prowadzących formację i formowanych, aby w tej Księdze znajdowali podstawowe wytyczne  działania, aby umacniali jedność w różnorodności i unikali sytuacji pustki, w odniesieniu do tego, co w procesie formacyjnym uważamy za autentyczne i niezbędne.

Mając na uwadze wzrost Międzyprowincjalnych Ośrodków Formacyjnych i różnice kulturowe potrzebujemy wspólnych kryteriów działania, które by przyczyniały się do jedności z poszanowaniem dla różnorodności naszej szpitalnej rodziny.

Odnowa i uaktualnienie naszej Księgi Formacyjnej stanowi dla nas wszystkich okazję do uświadomienia sobie wagi pracy formacyjnej. Winniśmy to nowe narzędzie przyjąć odpowiedzialnie, zarówno na płaszczyźnie osobistej jak i instytucjonalnej. Wszyscy winniśmy czuć się uczestnikami tego wysiłku, którego wymaga opracowanie naszego Projektu.

W ramach każdej z Prowincji, Komisji Międzyprowincjalnych i Zespołów formacyjnych winniśmy pracować zjednoczeni i w sposób zintegrowany, aby  przekazać treść Projektu wszystkim Braciom i kandydatom.

Dlatego pragnę również wezwać do odpowiedzialności Wyższych Przełożonych oraz obecnych i przyszłych formatorów, i każdego z Braci, aby niniejszy dokument pomagał nam w osiągnięciu głównego celu formacji, którym jest "przygotowanie człowieka do całkowitego poświęcenia się Bogu przez naśladowanie Chrystusa w służbie misji"[3].

Od formatorów wymagamy, aby byli ludźmi prawymi, zgodnie z duchem Konstytucji, i aby nam pomagali w zgłębianiu odpowiednich dokumentów Zakonu w jedności z jego Władzami i w jego Animacji, aby w swych poszukiwaniach i twórczości otwierali przed szpitalnictwem nowe drogi na przyszłość[4].

Doceniajmy uniwersalność Zakonu jako wielki skarb. Starajmy się wnosić wartości Ewangelii w każdy kontekst, uznając i przyjmując elementy kulturowe, które zawierają w sobie różne środowiska, a które nie stoją w sprzeczności z zasadami wiary ani z naszą konsekracją zakonną. Jesteśmy świadomi, iż żyjemy w różnorodnych i pluralistycznych społeczeństwach i jako Bracia Św. Jana Bożego nie dążymy do jednolitości. Jesteśmy obecni na pięciu kontynentach i winniśmy prowadzić życie konsekrowane, przyczyniając się do wzrostu Zakonu w zależności od konkretnej sytuacji, w której się znajdujemy. Dokonajmy prawdziwej inkulturacji przez zastosowanie tego Projektu do konkretnych potrzeb każdej Prowincji i kraju.

W duchu kościelnym i zakonnym włączyliśmy w ten Projekt nie tylko to, co odnosi się do formacji wstępnej, ale także to, co dotyczy formacji ciągłej, którą uważa się za "wymóg wynikający z samej natury konsekracji zakonnej"[5]. Podkreśla się znaczenie pomocy w rozpoznaniu powołania kandydatów i w całym procesie formacyjnym.

Nasz Projekt Fomacyjny ma służyć jako pomoc w procesie utożsamiania z miłosiernym Chrystusem, do którego naśladowania i głoszenia jesteśmy powołani w stylu Św. Jana Bożego. Ufam, że pomoże on wszystkim, a na pierwszym miejscu głównym adresatom:  formującym i formowanym, jak i pozostałym Braciom, w lepszym zrozumieniu tego, co oznacza usłyszeć wezwanie Pana, ażeby w Zakonie Szpitalnym zdecydować się i realizować je z  radością i nadzieją

Wychodząca obecnie Księga Formacyjna jest owocem prawie dwuletnich konsultacji, studiów i wysiłków roboczych prowadzonych przez znaczną liczbę Braci, zwłaszcza tych, którzy wchodzili w skład komisji i pracowali pod kierunkiem Br. Luisa Marii Aldana, Definitora Generalnego i odpowiedzialnego za Formację.Im szczególnie wyrażam swoją  wdzięczność za włożony wysiłek w służbie naszej Rodzinie Szpitalnej.

Pragnę, ażeby ten dokument, który obecnie oddajemy w Wasze ręce, stał się skutecznym narzędziem pedagogicznym dla wszystkich i pomagał nam żyć bardziej przekonaniami i wartościami aniżeli normami.

Z poczuciem wdzięczności przedstawiam go całemu Zakonowi ku uczczeniu Św. Rafała Archanioła, który jest dla nas mistrzem szpitalnictwa.

Rzym, 24 października 2000 roku.

W Uroczystość Św.Rafała Archanioła

 

 

Br. Pascual Piles Ferrando,OH

Przełożony Generalny

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

WSTĘP

 

 

1.                 Niniejszy Dokument o Formacji jest księgą otwartą, zawierającą ducha,  który ożywiał Kościół podczas Soboru Watykańskiego II i który, jak podkreśla Papież w "Tertio millennio adveniente"[6], nadal zachowuje swoją wagę, i winien służyć odnowie życia konsekrowanego. Ten nowy projekt formacyjny został opracowany na podstawie poprzedniej księgi dotyczącej formacji w Zakonie i wzbogacony o doświadczenie 15 lat pracy. W odpowiedzi na wezwanie Kościoła skierowane do instytutów życia konsekrowanego do opracowania  swojej całościowej i aktualnej ratio institutionis[7] uwspółcześniono jego język, styl i kryteria.

2.                                         Księga Formacyjna podzielona jest na cztery części i składa się z dziesięciu działów, z których każdy jest dostateczną jednostką:

Rozdział I: Tożsamość Brata Św. Jana Bożego i

         Wzorzec formacyjny Zakonu Szpitalnego.

Rozdział II: Cele, kryteria, środki i treści formacji .

Rozdział III: Formacja początkowa. Etapy formacyjne.

Rozdział IV: Formacja ciągła.

                       

3.                 W pierwszym rozdziale zawarliśmy podstawowe zasady naśladowania Chrystusa w szpitalnictwie w duchu Św. Jana Bożego. Wzięliśmy pod uwagę tradycję Zakonu: właściwe elementy charyzmatu założycielskiego, jego historyczny rozwój w zetknięciu ze znakami czasu oraz chwilę  obecną, w której przypadło nam żyć na początku Trzeciego Tysiąclecia:

4.                 Po pierwsze, ważne jest odniesienie do Założyciela, ażeby kandydaci głęboko poznali jego postać, historię jego powołania, motywacje, którymi się kierował, skalę jego apostolstwa jako wyraz wiary i miłości, cnót teologalnych, którymi się odznaczał jako człowiek i święty, niosąc nadzieję ubogim, chorym i potrzebującym.

5.         Po drugie, formację należy prowadzić w świetle historii i tradycji naszego Zakonu. Ważne jest indywidualne i instytucjonalne zgłębianie aspektów naszej przeszłości celem współczesnej odpowiedzi na wymogi naszego charyzmatu,w twórczej wierności i otwartości na nowe czasy i okoliczności naszego apostolstwa.

6        Po trzecie, prace formacyjne winny uwzględniać rzeczywistość, w której się żyje w danym miejscu, gdzie zakorzenił się Zakon. To każe nam w nowy sposób ująć nasz wymiar apostolski: miejsca i formy obecności, nowe style kierownictwa i zarządzania dziełami oraz związek ze współpracownikami. Formacja winna przygotowywać na zmieniające się sytuacje naszego Zakonu i współczesnego świata. W Karcie Tożsamości Zakonu Szpitalnego znajdujemy wytyczne dla działania i refleksji w tym duchu.

7.  Formacja Brata Św. Jana Bożego oznacza dla nas:

a. Wezwanie do nawrócenia w stylu św. Jana Bożego. Wymaga to, aby w każdym z nas dokonał się taki sam proces przemiany, który przeżył nasz Założyciel, który z Jana Ciudad przemienił się w Św. Jana Bożego.

b.  Wrażliwość na cierpienie ludzi. Tak wielu ludzi cierpi z powodu choroby, wykluczenia, nędzy, niesprawiedliwości, przemocy. Jako osoby konsekrowane jesteśmy powołani do wcielania i okazywania uczuć i czynów miłosiernego Chrystusa w solidarności z mężczyzną i kobietą, którzy cierpią, oddając w ich służbie nasze życie, środki technologiczne i naukowe; będąc wyraźnym znakiem przyjścia Królestwa Bożego .

c.  Wyraźna opcja na rzecz ubogich. Św. Jana Bożego nazywano Ojcem ubogich[8] ze względu na jego bliskość, solidarność, opcję preferencyjną w stosunku do nich. Jednym z wyzwań  XXI wieku dla Zakonu będzie wzrastanie w prostocie, solidarności i zaangażowanie w poprawę ich sytuacji.

d. Odpowiedź na wyzwania dzisiejszego szpitalnictwa. Formacja winna uwrażliwiać na tematy cierpienia i wykluczenia  oraz naświetlać je, ukazując odpowiednie rozwiązania zmierzającymi do zmiany i/lub eliminacji struktur osobowych i społecznych, które je powodują. Równocześnie w ramach duszpasterstwa zdrowia i duszpasterstwa  społecznego winniśmy wnosić twórcze rozwiązania w sposoby opieki i odpowiedzi na różne sytuacje  choroby, ubóstwa i niesprawiedliwości. Sytuacje, które powodują wykluczenie i cierpienie, znajdują się w ustawicznej ewolucji w różnorodnym i zmieniającym się świecie[9] i stanowią wyzwanie, które mamy podjąć „wraz z Nową Ewangelizacją, promocją ludzką i chrześcijańską kulturą”[10] w perspektywie Nowego Szpitalnictwa.

e.     Prawdziwe zainteresowanie się kulturą, nauką i formacją. Wierność naszemu powołaniu wymaga wielkiego poczucia odpowiedzialności  i kompetencji we własnej pracy. Przygotowanie się do misji oznacza pracę nad rozwojem i pielęgnowaniem wartości i talentów osobistych[11]. Życie konsekrowane wymaga odnowionego zamiłowania do kultury, poznania różnych narodów i kultur i oddania się nauce jako środków, które umacniają formację integralną. Encyklika Fides et ratio przypomina nam o potrzebie wiązania osiągnięć filozofii, nauk o człowieku i techniki z wymogami naszej wiary[12].

f.    Zastosowanie doktryny Kościoła do konkretnej rzeczywistości ludzi cierpiących i wykluczonych. W ramach naszego wyboru życiowego jako Bracia Św. Jana Bożego możemy pozytywnie współpracować z ewangelizacją i być wierni charyzmatowi szpitalnictwa, o ile formacja Braci będzie na poziomie wymogów naszych czasów będziemy potrafili prowadzić odpowiednie duszpasterstwo dostosowane do każdej chwili i sytuacji. W ten sposób będziemy się czuć włączeni w ewangelizacyjną działalność Kościoła przez zastosowanie dokumentów i innych wskazań jego Magisterium.

g.    Przygotowanie kandydatów do życia we wspólnocie Zakonu. Ten duch komunii, oprócz poznawania postaci Założyciela zakłada podstawową znajomość:

· Rzeczywistości i powszechności Zakonu

· Naszych Konstytucji i Statutów Generalnych,

· Ważniejszych dokumentów o naszej duchowości i posłannictwie Szpitalnym,

· Wartości i wymogów posłannictwa,

· Sposobu dzielenia się charyzmatem ze współpracownikami

 

h.        Wizję przyszłości  pomocną w podejmowaniu nowych odpowiedzialności. Wstępowanie nowych Braci do naszego Zakonu jest gwarancją przyszłości naszego Instytutu. Wymaga to z jednej strony oddania do jego dyspozycji niezbędnych środków sprzyjających rozwojowi jego powołania, a z drugiej strony ułatwienie mu praktycznej wiedzy, która go uzdolni do podjęcia nowych zadań w służbie szpitalnictwu.

i.   Znaczący wkład Zakonu w poszanowanie pluralizmu kulturowego. Zakon nasz zakorzeniony jest w bardzo odmiennych i pluralistycznych sytuacjach, i właśnie w tym społeczeństwie winniśmy uobecniać Św. Jana Bożego. Z punktu widzenia stylu formacji Zakonu winniśmy się zastanowić nad sensem i formą realizacji charyzmatu szpitalniczego w świecie współczesnym i ustawicznie badać, kim jesteśmy jako Bracia i jaką nowość mamy wnosić do świata, społeczeństwa i Kościoła w duchu komunii i  uczestnictwa.

j.          Wspólnoty, które byłyby wyrazem istotnych wartości życia konsekrowanego w szpitalnictwie.. Racją bytu naszych wspólnot jest ewangelizacja w ramach własnego charyzmatu. Są one miejscem, gdzie uczymy się praktykować charyzmat szpitalniczy i konfrontować go z dokumentami Kościoła i Zakonu. Właśnie we wspólnocie każdy formowany i każdy Brat uczy się żyć z tymi, których Bóg postawił obok nas, jego zaletami, odmiennościami i ograniczeniami[13]

8.             Syntetycznie rzecz ujmując, formowanie Braci Św. Jana Bożego w XXI wieku oznacza przyjęcie tych zadań, aby nie narazić się na niebezpieczeństwo utraty bogactwa i płodności naszego charyzmatu, stwarzając rozdźwięk między nauczaniem i życiem, między teorią i praktyką, między pragnieniem a jego zaspokojeniem.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozdział I

 

 

 

TOŻSAMOŚĆ

BRATA ŚW. JANA BOŻEGO

 

MODEL FORMACYJNY

ZAKONU SZPITALNEGO

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I.

CHARYZMAT I DUCHOWOŚĆ

 9. Nasz Projekt Formacji, oparty na charyzmacie i historycznym rozwoju Zakonu, ma na celu pomoc w przyswojeniu sobie naszego posłannictwa i duchowości jako naśladowców Chrystusa w stylu Św. Jana Bożego. Dlatego przedkładamy przyszłym Braciom i formowanym elementy, które uważamy za istotne w naszej formacji zakonnej.

1.              ŻYCIE KONSEKROWANE W SZPITALNICTWIE

10. Rady ewangeliczne stanowią  istotę życia konsekrowanego, „dar Trójcy Przenajświętszej"[14]. Bóg Ojciec, Stwórca, wzywa nas do naśladowania swego Syna, przez ucieleśnianie Jego uczuć i formy życia przez Ducha Świętego, który nas prowadzi ku wolności i oddaniu.

11. Powołanie do życia konsekrowanego jest całkowicie inicjatywą Ojca[15]. Wychodząc od wezwania Pana i odpowiedzi powołanych, życie konsekrowane ulega przemianie i staje się na wzór życia Chrystusa. Ten dar życia konsekrowanego można otrzymać jedynie w ramach powołania, jako bezwarunkowy dar Ducha.

12. Nasze życie konsekrowane w szpitalnictwie jako swój pierwszorzędny cel ma naśladowanie Jezusa z Nazaretu. Jego życie i Jego osoba oddane dla zbawienia ludzkości stają przed nami i zapraszają do odtworzenia w naszym życiu Jego czynów i postawy służby wobec biednych, chorych i potrzebujących. Duch Święty obdarował naszego Założyciela  charyzmatem Szpitalnictwa. Został on wezwany do naśladowania Chrystusa  i posłany do oddania swego życia służbie Ewangelii życia[16], dając początek Rodzinie Szpitalnej.

13.      Zakon tkwiący korzeniami w horyzoncie teologiczno-trynitarnym i zasadzając się na wymiarach konsekracji, posłannictwa i komunii, zachowuje swoją żywotność i wierność charyzmatowi, kiedy Bracia:

a.      Żyją prostym stylem życia, godząc działalność i kontemplację.

b.      Odtwarzają i okazują na ziemi gesty i postawy życzliwości i oddania się „współczującego i miłosiernego Chrystusa z Ewangelii”[17].

c.      Głoszą Królestwo i tworzą braterskie związki na służbę ubogich, chorych i potrzebujących w ramach praktykowania rad ewangelicznych, dostosowując się do okoliczności i pilnych potrzeb miejsca i czasu.

 

2. ISTOTNE RYSY CHARYZMATU I DUCHOWOŚCI ŚW. JANA BOŻEGO

14. Wśród istotnych rysów naszej tożsamości jako Bracia Św. Jana Bożego mamy charyzmat  Szpitalnictwa, który nas uzdalnia jako dobrych samarytan do służby innym ludziom.

15. W tej perspektywie istotną cechą i ucieleśnieniem naszej duchowości są ubodzy i chorzy, ponieważ są oni dla nas żywym sakramentem żywego cierpiącego Chrystusa; równocześnie   stanowimy dla nich znak miłosiernej miłości Boga, okazywanej w czynach i postawie Św. Jana Bożego w integralnej opiece i służbie.

16. Nasz charyzmat założycielski ma swoje źródło w duchowym doświadczeniu Św. Jana Bożego, fakcie historycznym, który aktualizuje się w naszym życiu. Dzięki charyzmatowi założycielskiemu Zakon utrzymuje „w czasie miłosierną żywą obecność Jezusa z Nazaretu"[18] i "poczuwamy się do odpowiedzialności za powierzony nam dar Szpitalnictwa, który określa tożsamość naszego Zakonu”[19]. Dlatego naszym moralnym obowiązkiem jest wierne praktykowanie go, strzeżenie, pogłębianie i ustawiczne rozwijanie go w Kościele w nowych i różnych formach[20], starając się o uczestnictwo w nim Współpracowników, gdyż razem jesteśmy powołani do popierania, służenia i umiłowania życia, uobecniając Królestwo Jezusa według ducha Św. Jana Bożego[21].

17. W ramach naszego procesu formacyjnego niezbędne jest podążanie szlakiem duchowym, na którym kandydaci i formowani winni odkrywać to, co jest istotne w życiu według Ducha, aby nasze życie skupiało się na tym, czego najbardziej potrzeba, na Bogu, który jest „ponad wszystko, co jest na świecie[22]. Podczas etapów formacyjnych Duch Święty przygotowuje nas, podobnie jak Jana Bożego, do pełnienia posłannictwa szpitalnego. Te doświadczenia i etapy, które nasz Założyciel potrafił przebyć i powiązać z sobą, są podstawą duchowości charyzmatu założycielskiego, i nadal posiadają ten sam dynamizm duchowy, co zawsze, i winniśmy je przyjąć i praktykować jako powołanie i posłannictwo.

18. Duchowość to sposób bycia i życia według Ducha, który zezwala na przemianę wewnętrzną i ułatwia ją,  prowadząc nas do osobistego utożsamienia się z  Chrystusem, który uzdrawia chorych, pomaga potrzebującym i zapowiada nadejście Królestwa Bożego dla ubogich[23]. Jeden z kluczy do naszej duchowości  tkwi w zdaniu z listów  Św. Jana Bożego: „Jeżeli zobaczylibyśmy, jak wielkie jest miłosierdzie Boże, gdybyśmy tylko mogli, nie przestawalibyśmy nigdy czynić dobrze”[24].

19. Życie duchowe od początku drogi formacyjnej wymaga, abyśmy jako Bracia uświadomili sobie własną tożsamość, przyjmując i przyswajając sobie wartości własnego charyzmatu. W swej codziennej dynamice życie duchowe rozwija się "w milczeniu i adoracji przed obliczem nieskończonej transcendencji Boga"[25]. Podstawową wartością naszego życia konsekrowanego jest zażyłość z Panem. Przez modlitwę łączymy życie wewnętrzne z działalnością apostolską, aby żyć miłością do Boga w harmonii ze służbą wobec braci[26].

 

3. DROGA NASZEGO ZAŁOŻYCIELA

20.                                     Zakon Szpitalny czerpie natchnienie od swego Założyciela, Św. Jana Bożego, człowieka pełnego Ducha i powołanego do uzdawiającego i wyzwalającego działania w swojej epoce [27]. Pozostawił on nam własny styl życia i działania, jakim jest jego charyzmat i duchowość.

21.                                     Jan Boży jest wędrowcem, który usilnie dąży do harmonii wewnętrznej, a gdy ją osiągnie, jego życie staje się żywotnym potokiem dla tych, co z nim się zetknęli. Ta duchowa siła jest również dzisiaj naszym dziedzictwem. W procesie przemiany Jan Boży jest pewny, że sam Bóg go wzywa, prowadzi, otwiera na nadzieję i kieruje ku spełnieniu się jako osoby, jako chrześcijanina, człowieka konsekrowanego

22.         Droga, którą kroczył Jan Boży, jest modelem lub wzorcem, który mamy naśladować jako Bracia i formowani. Możemy tu zaznaczyć kilka szczególnych rysów:

a)       Jest człowiekiem, jak my sami, który walczy i stara się żyć, który nie chce się wyróżniać, który ma zalety i wady, który doznaje porażek, ale się nie poddaje.

b)       Jest otwarty, zdolny do zmiany, przeżywa chwile niezadowolenia, szuka odmiennego horyzontu dla swego życia.

c)        Przyjmuje miłość Ojca rozlewającą się w nim obficie, która go przemienia i pobudza do całkowitego oddania się służbie ubogim, chorym i potrzebującym.

d)        Wzruszony do głębi Miłosierdziem Bożym, rozpoczyna nowy okres stanowiący o jedności swego życia, jako osobiste spotkanie  z Chrystusem i z braćmi.

e)       Bezpośredni związek z ubogimi, chorymi, bezdomnymi wydziedziczonymi i uciśnionymi przygotował go do tego, aby pod wpływem działania Ducha Świętego, przez uważne słuchanie Słowa i kaznodziejstwo Jana z Awili, poczuł się przynaglony do poświęcenia swego życia zbawieniu innych, przynaglony siłą miłości Chrystusa[28].

f)          Przeżywa trudne i ciężkie doświadczenie w Szpitalu Królewskim w Granadzie, znosząc cierpienia, wykluczenie i nieludzkie traktowanie chorych, z którymi staje się solidarny. W tej sytuacji rodzi się w nim zamysł nowego szpitalnictwa, kiedy swoje pragnienie wyraża w błaganiu: "Oby Jezus Chrystus udzielił mi łaski, żebym miał własny szpital, w którym mógłbym opiekować się chorymi, jak sam tego pragnę"[29].

g)       Sytuacja społeczna i potrzeby ubogich i chorych w Granadzie pod tchnieniem Ducha Świętego prowadzą go do otwarcia pierwszego szpitala przy ulicy Lucena, który zgodnie z potrzebami będzie się powiększał a następnie zostanie przeniesiony do Gomeres.

h)       Św. Jan Boży praktykuje swoje szpitalnictwo w stałej więzi z cierpiącą osobą, którą pragnie włączyć w społeczeństwo.

i) Swoje oddanie się posłannictwu będące wyrazem otrzymanego charyzmatu przeżywa z taką pasją, która w perspektywie Paschalnej Tajemnicy Chrystusa każe mu stwierdzić: "W długach i niewoli znalazłem się dla Jezusa Chrystusa"[30].

j) Jego ziemska droga kończy się 8 marca 1550 roku, kiedy to obejmując na klęczkach krzyż, oddaje swą duszę Stwórcy.

k)        Z jego życia zrodził się Zakon Szpitalny, by głosić i uobecniać Ewangelię miłosierdzia w świecie.

23.             Ten sam Duch Święty, który namaścił i przynaglił  do posłannictwa Jana Bożego, nadal obdarza nas dzisiaj swym charyzmatycznym działaniem, sprawia, że poświęcamy się szpitalnictwu, uzdalnia nas i posyła do głoszenia Ewangelii miłosierdzia ubogim, chorym i cierpiącym. Największym wkładem, jaki możemy wnieść w społeczeństwo w odpowiedzi na znaki czasu zgodnie z wezwaniem Kościoła, jest dzisiaj odważne podejmowanie twórczej inicjatywy oraz naśladowanie świętości naszego Założyciela[31].

24.             W świetle drogi naszego Założyciela proces formacyjny winien zapewnić kandydatom i formowanym szeroką przestrzeń na wewnętrzne przyjęcie i refleksję nad charyzmatem i duchowością Zakonu. Wyzwaniem dla Zakonu jest wychowywanie, formowanie i uzdalnianie Braci do dawania świadectwa Ewangelii miłosierdzia w duchu twórczej wolności w dzisiejszym społeczeństwie.

 

4. CECHY I POSTAWA BRATA ŚW. JANA BOŻEGO

25.  Kształtowanie Brata szpitalnego według stylu Św. Jana Bożego jest dynamicznym ciągiem wydarzeń, procesem i wyzwaniem, które podejmujemy, dopełniamy i doskonalimy przez całe nasze życie. Jesteśmy przekonani co do trwałości charyzmatu, który Duch Święty ożywia u jego naśladowców zgodnie z czasem i miejscem, gdzie Zakon się znajduje.

26.            Postawa, czyny i cechy, którymi odznaczał się Św. Jan Boży, składają się na tożsamość, którą winniśmy urzeczywistniać. Dlatego jako Bracia Św. Jana Bożego winniśmy być:

a.      a .Ludźmi wiary i modlitwy, stanowiąc znaki obecności Boga w świecie, naśladując życie Jezusa, który był czysty, ubogi, posłuszny i miłosierny.

b.      Ludźmi ubogimi w duchu i zaangażowanymi na rzecz ubogich, będąc prorokami miłości i solidarności, co jest językiem zrozumiałym dla wszystkich.

c.      Ludźmi braterskimi i znakiem komunii, którzy traktują swoje bycie braćmi jako ważną cechę charyzmatu i duchowości[32].

d.      d.Ludźmi szpitalnymi w stylu Jana Bożego celem pełnienia integralnej służby przez uczynki miłosierdzia, otwartymi na życie, obrońcami istoty ludzkiej i jej godności  w każdej sytuacji.

e.      Ludźmi w komunii z Kościołem, dając świadectwo żywej przynależności, co było postawą wiernie zachowywaną przez Św. Jana Bożego[33]. Nasza miłość do Kościoła Chrystusowego wymaga od nas, ażeby zgodnie z naszym charyzmatem była ona prawdziwa i wyrażała opcję preferencyjną na rzecz najuboższych, zignorowanych i wykluczonych[34].

f.         Ludźmi zaangażowanymi wraz ze współpracownikami we wspólną realizację posłannictwa jako rodzina szpitalna.

g.      Ludźmi, którzy łączą życie i modlitwę jako wyraz właściwej duchowości według Św. Jana Bożego.

h.      Ludźmi utożsamiającymi się z powołaniem szpitalniczym i ożywicielami  charyzmatu, aby odkrywać i z twórczą wolnością praktykować istotę życia konsekrowanego i być owocnymi w szpitalnictwie[35].

5. TWÓRCZA WIERNOŚĆ NASZEMU CHARYZMATOWI

            28. Wierność charyzmatowi , która równocześnie jest wiernością Bogu, historii i 27. W praktykowaniu szpitalnictwa w historii podtrzymywała Braci siła charyzmatu. Zakon, otwarty na Trzecie Millenium, zachowuje wierność charyzmatowi, popierając procesy  formacji  podjęte z nadzieją i realizowane zgodnie z obecnymi czasami, z  przekonaniem, że "przyszłość kiełkuje w teraźniejszości"[36]. Dzięki tej twórczej wierności możemy twierdzić, że "Jan Boży żyje nadal"[37].

adresatom naszego powołania i misji, wymaga od nas, byśmy byli otwarci na przyszłość i nasze życie szpitalne przemienili w "żarliwe oczekiwanie Chrystusa"[38], wychodząc naprzeciw ubogim, chorym i potrzebującym, jak Jan Boży. Twórcza wierność wymaga także przygotowania Braci do ożywiania Nowego Szpitalnictwa, aby "zrefundować"* Zakon i odpowiedzieć na potrzeby aktualnego społeczeństwa[39].

29. Przyszłość Zakonu będzie w dużej mierze zależeć od odpowiedzi na nowe wyzwania, które przed nami stawia uniwersalizacja-globalizacja, ekologia, inkulturacja i Nowa Ewangelizacja realizowana przez Nowe Szpitalnictwo. Winniśmy być animatorami projektu szpitalnictwa do realizacji wespół ze współpracownikami i do przekazania go nowym pokoleniom.

30.  Formacja winna pomóc Braciom i  formowanym w odkryciu w ramach własnej kultury, w którą jesteśmy włączeni, wartości prawdziwie ewangelicznych, obiektywnie osądzając antywartości, ustawiając się wobec nich w sposób krytyczny, zaangażowany i profetyczny. W ramach inkulturacji i tego włączenia się w świat ludzi chorych oraz w problematykę społeczną staramy się dać odpowiednie i skuteczne odpowiedzi na problemy otoczenia, będąc blisko zwłaszcza ludzi ubogich, chorych i wykluczonych, którzy wchodzą w zakres naszego charyzmatu, aby głosić im  Ewangelię miłosierdzia, mając na względzie misyjny wymiar naszego charyzmatu i odpowiedź, którą mamy dać w dzisiejszym społeczeństwie i w Kościele[40].

31.                                     Głosząc pierwszeństwo ewangelizacji przed innymi dziedzinami[41], Zakon podejmuje również zobowiązanie popierania formacji w duchu misyjnym w świetle Dekretu "Ad gentes", adhortacji apostolskiej "Redemptoris missio" i dokumentu "Misyjny wymiar Zakonu Szpitalnego Św. Jana Bożego". Treść tych dokumentów podaje sposób ucieleśniania naszej duchowości w świecie i Kościele współczesnym.

32.                         W ramach procesu formacji charyzmat i posłannictwo winny być przekazywane za pomocą języka szpitalnictwa, który wszyscy rozumieją, czyli za pomocą dzieł, uczynków, gestów i postaw solidarności i miłosierdzia, wspieranych przez naukę i technologię.

33.                           W naszym życiu konsekrowanym i w realizacji naszego posłannictwa  w biegu historii występowały wartości podstawowe, które gwarantują naszą wierność Jezusowi Chrystusowi, charyzmatowi i duchowemu dziedzictwu Zakonu. Między innymi przypominamy następujące wartości, które stanowią cząstkę naszej tradycji filozoficznej, kulturalnej i szpitalniczej:

a.                   Dobry Samarytanin, obrazem naszego szpitalnictwa[42].

b.       Jedność z Kościołem.

c.       Centralne miejsce ludzi cierpiących.

d.       Inkulturacja charyzmatu.

e.       Odpowiedź na nasze czasy.

 

 

 

 

 

 

 

II.

O INTEGRALNY WZORZEC FORMACJI

 

          1. INTEGRALNY PARADYGMAT FORMACYJNY

34. W niniejszej Księdze Formacji często posługujemy się pojęciem integralności. Wzorzec formacyjny, który obieramy, opiera się na integralnym paradygmacie formacyjnym[43], który skupia się na doświadczeniu Boga w ramach trzech osi lub spotkań, w których chce się zharmonizować:

a. Doświadczenie Boga we własnej osobie: doświadczenie dziecięctwa.

b.         Doświadczenie Boga we wspólnocie: doświadczenie braterstwa.

c.  Doświadczenie Boga w misji: doświadczenie Królestwa.

35. Wzorzec ten w każdej chwili sprzyja harmonijnemu rozwojowi wszystkich aspektów osoby i przyswojeniu różnych treści formacyjnych. Cechuje go formacja zintegrowana i w procesie trwania, spersonalizowana i wyzwolicielska, inkulturowana  i uniwersalna.  Wokół tego wzorca winny skupiać się zarówno ogólne jak i konkretne propozycje naszej formacji: kryteria, cele, środki i treści.

36.  Nasz model formacyjny ma łączyć  różne "spotkania" na  poziomie ludzkim, chrześcijańskim, wspólnotowym i  szpitalniczym, które kształtują nasze doświadczenie Boga jako drogę stopniowego przyswajania uczuć Chrystusa, Dobrego Samarytanina[44]:

a.       Przez doświadczenie Boga we własnej osobie traktujemy życie indywidualne jako dar a samą osobę jako otwartą na wolę Bożą.

b.       Doświadczenie Boga we wspólnocie pozwala nam traktować wspólnotę jako doświadczenie kształtujące życie i samą osobę, która dzięki otrzymanemu synostwu czuje się powołana jako brat braci.

c.       Doświadczenie Boga w posłannictwie ukazuje nam misję jako transcendentny plan, do którego Bóg powołuje braci; misja jedynie wtedy może  być właściwa, kiedy się ją rozumie jako misję wobec ubogich i chorych.

37. Bóg wychodzi nam naprzeciw w ramach każdej z tych trzech osi: doświadczenie Boga ogarnia rzeczywistość misji, wspólnoty i wnętrza osoby.

38. W tej koncepcji życia zakonnego centralnym jądrem Konsekracji jest pasja czyli porwanie przez Boga w konkretnych sytuacjach historycznych: w solidarności z ubogimi[45], przeżywanej indywidualnie i wspólnotowo w postaci wzajemnej współzależności. Ubodzy, chorzy i potrzebujący stanowią pośrednictwo, ponieważ Jezus wcielił się, ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać Sługi[46].

39.W świetle wzorca integralnego formację początkową rozumie się jako proces, w którym wychodząc od człowieka w relacji do jego kontekstu i w świetle Ducha osoba formowana otwiera się na wtajemniczenie przeżywane z innymi braćmi celem odkrycia własnego powołania i sensu życia konsekrowanego, do którego została powołana; w konkretnej rodzinie, którą jest Zakon Szpitalny, i z określoną inspiracją charyzmatyczną, która pochodzi od naszego Założyciela, Św. Jana Bożego.

40. Perspektywa integralna jest otwarta, elastyczna, interdyscyplinarna i wzajemnie  powiązana: uwzględnia wymiar teologiczny, nauki o człowieku oraz kulturę; angażuje formatorów, formowanych i całą wspólnotę.

41. Cała wspólnota winna być formującą, ponieważ pomagają jej wszyscy Bracia i są jej świadkami; jej funkcja jest ważna, gdyż stanowi strukturę socjalizacji, w której formowany uczy się odniesienia i przynależności do Zakonu.

42. Formujący czuwa nad formowanym kierując nim osobiście w ramach procesu personalizacji, który w świetle kryteriów duchowych i ludzkich pomaga rozpoznać wolę Bożą w jego własnym życiu.

43. Postawa formowanego nie polega na przyswajaniu różnych treści, lecz na otwarciu się na innych, na życie i na Boga, aby poznać samego siebie i pozwolić Panu na spotkanie z sobą, z gotowością oddania całej swojej energii dla budowania Królestwa.

44. Mówiąc syntetycznie, integralna formacja Brata Św. Jana Bożego obejmuje harmonijny i zrównoważony rozwój wszystkich wymiarów naszego specyficznego powołania: zjednoczenia z Bogiem, centralnego miejsca Chrystusa, otwarcia się na Ducha Świętego, braterstwa i działania apostolskiego. Harmonizacja powyższych aspektów umożliwia nam jedność życia, która prowadzi nas do osobistej dojrzałości. Pokorne i obiektywne uznanie własnych ograniczeń i zdolności otwiera nas na komplementarność, którą wnoszą inni i na oddanie tego, co ma się najlepszego, aby wraz z innymi budować Królestwo.

45. Plan formacji winien uwzględniać kluczowe momenty procesu występujące w toku formacyjnym i pedagogicznym, w następujących po sobie etapach. Te kluczowe momenty w kolejnych etapach winny być, dostosowane do rytmu każdej osoby. W kolejnym dziale podajemy i rozwijamy zasadnicze cechy procesu formacyjnego, które pragniemy osiągnąć.

 

2. CECHY NASZEGO MODELU FORMACYJNEGO

46. Odpowiedzialni za formację wychodząc od podstaw antropologicznych i chrystologicznych integrujemy świadomie i harmonijnie ideał Ewangelii praktykowany przez Św. Jana Bożego, który go ukazał pierwszym Braciom i wszystkim swoim naśladowcom. Aby zrealizować ów proces interioryzacji , winniśmy mieć na  uwadze szereg cech, które staramy się osiągnąć i przekazać, które stanowią cząstkę proponowanego modelu formacyjnego. Opierając się na naszych Konstytucjach, zwracamy uwagę na te cechy, które uważamy za najważniejsze[47].

a. Integralny

47. Styl formacji w ramach wzorca integralnego zakłada przyjęcie przesłanek antropologii i istotnych elementów życia konsekrowanego. Cały człowiek może zrealizować swoje powołanie w sposób harmonijny i zrównoważony, w miarę jak potrafi odkryć, że mieszka w nim i kocha go Bóg. Na poziomie powołania odkrywamy tak wielką jego siłę, że możemy stwierdzić, iż prawdą jest powiedzenie: „jestem powołany, więc istnieję”. Wszystkie wymiary osoby (cielesność, uczuciowość-płciowość, towarzyskość, psychologia, duchowość, dobre wychowanie...) integrują się,  rozwijają się i są analizowane w świetle wezwania Boga i w perspektywie pełni, do której dążymy jako uczestnicy procesu formacyjnego.

 

b. W procesie

48. Przez całe życie i w sposób stopniowy rozwijamy swoje powołanie poprzez integrację wszystkich doświadczeń i wymiarów, które  umożliwiają dojrzewanie i wzrost osobisty.

49. Nasz wzorzec formacyjny opiera się na wzorcu osoby Chrystusa, „człowieka wolnego”, który przez całe życie na ziemi czuje się wysłany, pragnie czynić wolę Ojca i poświęca się realizacji planu zbawienia ludzkości. Jako Dobry Samarytanin „przeszedł On dobrze czyniąc i uzdrawiając wszystkich, którzy byli pod mocą diabła”[48]. Chrystus jako człowiek przeżywa cały proces wzrostu, od chwili wcielenia do swojego uwielbienia.

c.                                 Życiowy

50. W procesie formacyjnym pojawiają się doświadczenia i przeżycia, które wymagają naświetlenia z perspektywy chrześcijańskiej, aby w sposób wolny i odpowiedzialny móc odpowiedzieć na wołanie Boże. Każdy brat i każdy formowany winien umieć scalić i przeżyć wszystkie wydarzenia, pozytywne czy negatywne, przez które Bóg do nas przemawia i nas prowadzi.

d.                                 Spersonalizowany

51. Spersonalizowany  proces formacyjny zwraca  uwagę na każdego człowieka  w jego niepowtarzalności, ocenia go w całości, szanuje i pobudza rytm jego wzrostu.

52. Formowani winni uświadamiać sobie własną rzeczywistość i dar otrzymany od Boga, aby rozwijać wszystkie swe ludzkie i duchowe możliwości. Równocześnie winni być zdolni do podjęcia swego procesu formacyjnego z odpowiedzialnością, dynamizmem i duchem twórczym oraz do przyswajania wartości i kultury Zachodu[49].

e.                     Stopniowy i zróżnicowany

53. Nasza formacja, zachowując swój zasadniczo jednolity charakter,  dostosowuje się do różnic ludzi: do ich wieku, kultury, misji, roli, wspólnot, prowincji i różnorodnych sytuacji Zakonu. Bierze pod uwagę ponadto indywidualne rysy i społeczno-kulturalny kontekst pochodzenia i umie odróżnić to, co istotne, od przypadłościowego, to co stałe, od zmiennego. Podobnie wymaga od nas stałej i krytycznej oceny, rewizji własnego życia na tle rzeczywistości i innych osób, z którymi obcujemy.

f.                       Wyzwoleńczy i profetyczny

54. Formacja uzdalnia do podejmowania wolnych opcji z prawych motywacji celem przyswajania stopniowo uczuć Chrystusa jako znaku wolności nowego człowieka, przezwyciężając lęki i uwarunkowania, które uniemożliwiają żyć w wolności.

55. Formowanie w wolności i dla wolności oznacza przygotowanie kandydatów i Braci do tego, aby byli wrażliwi na aktualne znaki, demaskowali sytuacje niesprawiedliwości, ubóstwa, wykluczenia, które negatywnie odbijają się na  zdrowiu i życiu. Ta formacja w wolności uzdalnia nas do głoszenia Dobrej Nowiny i do profetycznej obecności, abyśmy żyli w duchu Jana Bożego w różnych czasach i miejscach, z nadzieją, z odwagą, wiernością i ufnością Braci świętych i męczenników, którzy nas poprzedzili.

g. Powszechny

56. Formować w perspektywie powszechności i ekumenizmu oznacza umieć patrzeć poza własne granice, oznacza uzdalniać do poszerzania horyzontu geograficznego, pojęciowego, strukturalnego, dynamicznego i duchowego, który posiada Zakon, aby  czynnie działać z  postawą uniwersalizmu w ramach koncepcji globalności.

57. Zakon jest obecny w wielu częściach świata jako świadectwo powszechności charyzmatu. Ta sytuacja pobudza do takiej formacji, abyśmy mieli na uwadze wartości, które posiadają różne rasy, kultury, konkretne grupy ludzkie, religie, języki, abyśmy starali się ucieleśniać ducha Jana Bożego.

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozdział II

 

 

CELE, KRYTERIA I

OGÓLNE ŚRODKI FORMACJI

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III.

 

CELE FORMACJI

 

 

 

58. Nasza tożsamość i poczucie przynależności do Rodziny Szpitalnej oraz wierność charyzmatowi Zakonu wzywają nas do podjęcia i popierania następujących celów:

1.                             CEL OGÓLNY

 

Pomagać Braciom i formowanym w ich rozwoju ludzkim,  powołaniowym i szpitalniczym, uzdalniając ich do poświęcenia swego życia Bogu w naśladowaniu Chrystusa i praktykowaniu charyzmatu Zakonu w stylu Św. Jana Bożego.

 

2.                             CELE POSZCZEGÓLNYCH ETAPÓW

 

a.                      Duszpasterstwo powołań

 

Dać poznać nasz charyzmat w Kościele i pomagać ludziom, którzy czują się powołani do naśladowania Jezusa w duchu Św. Jana Bożego.

 

b.                 b Prepostulat

Pomagać kandydatom w wyjaśnieniu i rozpoznaniu swego powołania w Kościele, zapewniając im odpowiednią formację ludzką i chrześcijańską w styczności z posłannictwem Zakonu.

c.                  Postulat

Sprzyjać wzrostowi postulanta w jego dojrzałości osobistej i życiu w wierze, i pomagać w rozpoznaniu jego powołaniu jako Brata Św. Jana Bożego.

d.                 Nowicjat

 Przeżywać głębokie doświadczenie spotkania z Bogiem i z człowiekiem, który cierpi, wzrastać w poznawaniu samego siebie i rozpoznawaniu swego powołania, aby móc w wolności i odpowiedzialności podjąć powołanie do naśladowania Chrystusa.

 

 

e. Scholastykat

Zgłębiać doświadczenie życia konsekrowanego Brata Św. Jana Bożego w naśladowaniu Chrystusa w procesie osobistej integracji, która  uzdalnia go do  definitywnej konsekracji Bogu w Zakonie, w służbie posłannictwu.

            f. Formacja stała

Rozwijać się we wszystkich wymiarach naszego życia, aby móc dać konkretną odpowiedź na szczególne posłannictwo, które powierzył nam Kościół.

g.                 Formacja formatorów

Przygotować się i rozwijać w zakresie szczególnych tematów formacji, by móc podjąć i odpowiednio realizować zadania powierzone przez Zakon.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV.

OGÓLNE KRYTERIA

FORMACJI

 

59. Kryteria, które przedkładamy celem ukierunkowania naszego procesu formacyjnego, wynikają z integralnego wzorca formacyjnego, przedstawionego w rozdziale II. W wyniku i w związku z rozumieniem drogi powołania podkreślamy znaczenie pracy formacyjnej wychodząc od przeżycia „spotkania” .

60. To przeżycie jako fakt egzystencjalny pozwala nam formować się w ramach spotkania z sobą samym, ze wspólnotą, z chorym i potrzebującym człowiekiem. Z tych doświadczeń wynikają kryteria formacyjne, które przedstawiamy jako punkt odniesienia i ogólnej orientacji pomocnej w refleksji i rozpoznawaniu.

61. Doświadczenie Boga, które jest centrum i ostateczną racją procesu formacyjnego dokonuje się w każdym z trzech spotkań człowieka. To spotkanie z Bogiem jest centralnym rdzeniem konsekracji, która się dokonuje i żyje w głębi człowieka, we wspólnocie i w posłannictwie.

1.         FORMOWANIE W RAMACH SPOTKANIA Z SOBĄ SAMYM

62.                                      Św. Jan Boży w świetle doświadczenia swoich własnych wartości i ograniczeń spotyka się z sobą samym i z Bogiem, który w nim mieszka, i czuje się powołanym do niesienia miłosierdzia najpośledniejszym w społeczeństwie, których traktuje jako osoby kochane przez Boga.

63. Naśladując wiernie postępowanie naszego Założyciela pragniemy, aby nasza formacja pomagała odkryć i przeżyć w głębi naszej egzystencji doświadczenie Boga, który nas uzdalnia i pobudza do poznania naszej godności jako Dzieci Bożych w Chrystusie. Chodzi więc o pomoc formowanym w znalezieniu prawdy, w życiu z wolnością i w działaniu z odpowiedzialnością i niezależnością.

64. To pociąga za sobą:

a.                   Aby każdy formowany i każdy Brat brał czynny udział w formacji i czuł się odpowiedzialnym za odpowiedź na powołanie .

b. Pracujmy ustawicznie nad poznaniem i akceptacją samych siebie i wzrastajmy w procesie pojednania z historią osobistą: wartościami, ranami, „światłocieniami”. Ten wymóg obejmuje całe życie i dostosowuje się do rytmów i cech każdego człowieka.

c. Traktujmy formację jako drogę dynamiczną, elastyczną, w procesie i w pełni na poziomie ludzkim, kulturalnym, duchowym i duszpasterskim.

d.                    Prostujmy i oczyszczajmy zniekształcony obraz  Boga, aby się spotkać z Bogiem objawionym przez Jezusa Chrystusa.

e.                    Dostosowujmy cele i środki do sytuacji każdego człowieka, mając na uwadze ciągłość i wzajemne dopełnianie się między różnymi etapami formacyjnymi.

f.                       Przebudzajmy i pobudzajmy w formowanym ewangeliczną umiejętność krytycznej oceny wartości i antywartości własnej kultury[50].

g.                    Doceniajmy pomoc ze strony formatora jak i wspólnoty formacyjnej, zwłaszcza w formacji początkowej, aby zapewnić poczucie utożsamienia się i przynależności do Zakonu Szpitalnego.

h.                                Umacniajmy i sprzyjajmy klimatowi wzajemnego zaufania między formowanymi a formatorami, aby ułatwić rozpoznanie powołania  nie tylko podczas fazy początkowej lecz także w ważnych chwilach całego życia.

 

2.                             FORMOWANIE W RAMACH SPOTKANIA ZE WSPÓLNOTĄ

65. Św. Jan Boży odkrywa Boga w każdym człowieku, z którym się spotyka: w ubogich, chorych i potrzebujących. Przyjmuje Kościół swoich czasów, z którym nawiązuje więzi głębokiej jedności. U jego boku wyrasta "grupa naśladowców", których możemy uważać za współzałożycieli Zakonu.

66. W procesie formacji staramy się, aby wspólnota była uprzywilejowanym miejscem, które sprzyja spotkaniu doświadczeniu Boga i pobudza do dzielenia  się tym doświadczeniem z innymi[51].

67. Winniśmy odkryć nowe znaczenie wspólnoty, które by wykraczało poza utożsamianie jej z rzeczywistością fizyczną. Nasze wspólnoty winny być zaangażowane w realizację posłannictwa i otwarte na przyjęcie tych, którzy pragną przeżywać doświadczenie wspólnoty chrześcijańskiej. Nasze granice wspólnotowe winny być otwarte i gościnne, zwłaszcza dla tych, z którymi podzielamy posłannictwo, ponieważ każda wspólnota jest miejscem teologicznym, „ludzką przestrzenią zamieszkaną przez Trójcę Przenajświętszą”[52]. Miejscem dla braterskiej jedności tych, którzy zgromadzili się w imię Pana[53].

68. W ramach wspólnotowego wymiaru naszego życia jako Bracia jesteśmy wezwani do:

a. Kultywowania braterskiego życia w szerokim i otwartym znaczeniu.

     b. Tworzenia w naszych wspólnotach szkół formacji, zwłaszcza dla nowych powołań,  gdzie winno się żyć  w braterstwie, w radości i przyjaźni, w stylu życia osób konsekrowanych  i wartościami  Zakonu.

c. Wychowywania i formowania celem zachowania postawy sprzyjającej przyjaźni, dialogowi, braterstwu i solidarności jako elementom, które umacniają współżycie we wspólnocie.

d. Bycia bardziej świadomymi naszej przynależności do Ludu Bożego, przyjmując konsekwencje i zadania wypływające z opcji na rzecz Kościoła-Wspólnoty.

e Poczucia głębokiej jedności z Zakonem, podzielając jego radości, cierpienia i nadzieje.

f. Dzielenia się charyzmatem i posłannictwem Św. Jana Bożego ze Współpracownikami, którzy dzielą z nami nasze posłannictwo.

3.FORMOWANIE W RAMACH POSŁANNICTWA SZPITALNEGO

69. Św. Jan Boży spotyka się z chorymi i potrzebującymi, z którymi dzieli swoje życie. Widzi w nich cierpiącego Boga, pomaga im odzyskać swoją godność i przyjmuje ich jako braci.

70. Ta forma spotkania się z ludźmi potrzebującymi jest zaproszeniem dla każdego z Braci oraz formowanych do tego, abyśmy:

a.        Stali się solidarni ze światem ludzi ubogich, chorych i potrzebujących[54], których sytuacja jest dla nas wyzwaniem, poczynając już od procesu formacyjnego

b.                   Włączali się w różne kultury krajów, w których żyjemy.

 

 c.       Byli otwarci na znaki czasu i na potrzeby ludzi współczesnego społeczeństwa,  odczytując Ewangelię w kluczu szpitalniczym i wyzwolenia z sytuacji ubóstwa i choroby.

d.      Dążyli do humanizacji, która skupia swoje działania na pielęgnowanej osobie w naszych dziełach apostolskich i na popieraniu i obronie życia, praw i obowiązków mężczyzny i kobiety.

e. Angażowali się w ewangelizację wszystkich osób, które wchodzą z nami w kontakt przez szpitalnictwo i byśmy pozwalali im, aby nas ewangelizowały, przekonani, iż "ubodzy nas ewangelizują".

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

V.

PODSTAWOWE ŚRODKI

FORMACJI

 

71. Zakon proponuje szereg środków w celu zdynamizowania procesu formacji zgodnie z wartościami, które pragnie przekazać i które odpowiadają zadaniom formacyjnym.  Środki te należy stosować biorąc pod uwagę sytuacje ludzi i środowisk, w których przebiegają różne etapy życia osoby formowanej, aby stopniowo osiągać cele związane z rozwojem powołania.

1. SŁOWO BOŻE

72. Zakon daje nam możliwość odczytywania, badania i rozważania Słowa w świetle charyzmatu, to znaczy w kluczu wyzwolenia i zbawienia, jak to rozumiał i czynił Św. Jan Boży. Słowo czytane, rozważane i praktykowane jest codziennym pokarmem Brata, od chwili rozpoczęcia procesu formacji, gdyż ono jest skarbem objawienia powierzonym Kościołowi[55], który nadto wymaga zrozumienia, uobecniania i uaktywnienia w codziennym życiu.

2. KOŚCIÓŁ

73. Nasze  powołanie ma sens w ramach Kościoła. Stanowimy cząstkę jego charyzmatycznego bogactwa, podzielamy jego credo i posłannictwo. W toku całej formacji odkrywamy i zgłębiamy tajemnicę Kościoła jako Sakramentu Zbawienia, Ludu Bożego, Kościoła-Wspólnoty.  Naszą miłość do Kościoła odzwierciedla postawa Św. Jana Bożego, który był zawsze gotów do „przyjęcia i wierzenia w to wszystko, co posiada i w co wierzy Święta Matka Kościół[56].

3. LITURGIA I SAKRAMENTY

74. Praktyki liturgiczne i sakramentalne stanowią istotną część i niewyczerpalne źródło bogactwa życia konsekrowanego. W celu ich właściwego przyswojenia, zwłaszcza w okresach formacji, winniśmy unikać formalizmu, rutyny i niedbałego praktykowania.

75. Modlitwę liturgiczną Kościoła i Sakramenty w naszych ośrodkach należy sprawować i celebrować w perspektywie uzdrowienia i wyzwolenia. Celem odkrycia i przyswojenia sobie całego  ich bogactwa teologicznego, duchowego i duszpasterskiego należy popierać ich zgłębianie i czynny, świadomy oraz  pełny w nich udział[57].

4. WAŻNE POSTACIE DLA ZAKONU

76. Dla nas, naśladowców Jezusa, Najświętsza Maryja Panna jest wzorem poświęcenia i bodźcem we wszystkich etapach i okresach życia[58].  Jest Ona ważną postacią w życiu Św. Jana Bożego i w historii Zakonu. Dlatego na znak synowskiej czci i wdzięczności została Ona uroczyście ogłoszona Patronką Zakonu[59].  Jej macierzyńska obecność przybliża nas do Jezusa i pomaga nam ożywić uczucia dziecięctwa, braterstwa i jedności z cierpiącymi.

77. Św. Jan Boży i pozostali Święci i Błogosławieni z Zakonu stanowią dla wszystkich Braci prawdziwe inspirujące przykłady, które nas pobudzają do naśladowania Chrystusa. Oni i wielu innych Braci kroczyli drogą Szpitalnictwa, dodając siły charyzmatowi Miłosierdzia.

 

5.        MODLITWA

78. Modlitwa jest spotkaniem przyjaźni z Bogiem, miejscem zażyłości z "Tym, o którym wiemy, że nas kocha"[60], jest źródłem wzrostu osobistego, wspólnotowego i apostolskiego, które pomaga nam powiązać w życiu wszystkie jego wymiary i odkryć obecność Boga w ludziach i w posłannictwie apostolskim. Nasza modlitwa jako Braci szpitalnych karmi się życiem i prowadzi nas do Życia[61].

6.        KONSTYTUCJE

79. Konstytucje są bezpośrednim przewodnikiem naszego procesu formacyjnego oraz pedagogiczną syntezą naszego charyzmatu.  Zważywszy na ich znaczenie w toku formacyjnym, należy zapewnić prostą i praktyczną metodologię ich uczenia się, przyswajania sobie i praktykowania. Ucząc się  i modląc z  pomocą Konstytucji odkrywamy istotę charyzmatu, duchowości i apostolskiego posłannictwa  Zakonu.

80. Nasze Konstytucje pomagają nam:

a.                                    Odkrywać wartości i bogactwo Ewangelii, którymi mamy żyć jako osoby konsekrowane w szpitalnictwie.

b.  Odnawiać duchowość i wierność charyzmatowi, wyjaśniając Braciom i formowanym kryteria, które pomagają go wcielać w stylu Św. Jana Bożego.

c.   Pogłębiać przez medytację i refleksję nasze upodobnienie się do Chrystusa, Dobrego Samarytanina.

.

7.                  RADY EWANGELICZNE

 

81. Są wyrazem naśladowania Chrystusa, głównego celu życia konsekrowanego w Kościele i profetycznym znakiem dla wspólnoty chrześcijańskiej i dla świata[62]. Jako Bracia Św. Jana Bożego jesteśmy wezwani do praktykowania naszej konsekracji w duchu szpitalnictwa. Każda z rad ewangelicznych  jest wyrazem naszego poświęcenia się jako ludzi wolnych, ubogich i czystych na służbę cierpiącej ludzkości i Królestwa, jak to praktykował Św. Jan Boży[63].

 

8.                  WSPÓLNOTA

 

82. Nasza wspólnota zakonna jest uprzywilejowanym miejscem braterstwa i przeżywania Boga, gdzie praktykuje się społeczny wymiar, bogactwa charyzmatu i Tradycję Zakonu[64]. W ramach tej perspektywy wspólnota obejmuje: Zakon, Prowincję i wspólnotę lokalną, z otwartością na wszystkie osoby, które są z nami związane.

 

83. Wspólnota jako miejsce braterstwa, modlitwy i współodpowiedzialności w posłannictwie sprzyja procesowi formacyjnemu i jest szkołą dla nowych powołań. Dlatego formacja należy również do odpowiedzialności wszystkich i każdej ze wspólnot[65].

 

84. Wspólnota formacyjna ma wyraźne zadanie wychowywania przez swoją siłę moralną,  duchową, przez swoje świadectwo braterstwa i szpitalnictwa. Jej celem jest pomaganie:

 

a.We wzrastaniu w życiu braterskim i w pracy apostolskiej.

b.   W rozbudzaniu poczucia tożsamości i przynależności do Zakonu.

c.    W tworzeniu i rozwijaniu więzi międzyosobowych i stosunków przyjaźni.

d.   W pracy nad zdobywaniem dojrzałości uczuciowej.

e.   We wzrastaniu w odpowiedzialności przez pełnienie służby osobistej.

f.      W ułatwianiu rozpoznania powołania za pomocą dialogu osobistego i we wspólnocie.

g.   W przeżywaniu modlitwy i życia duchowego kandydatów i Braci.

h.   W potęgowaniu zdolności osobistych, sprzyjając twórczości i jedności w różnorodności.

 

9. FORMATORZY

 

85. Bracia formatorzy uczestniczą w działaniu Boga Ojca, który przez Ducha wlewa w serca formowanych uczucia Chrystusa[66]. Są również wyspecjalizowanymi pracownikami procesu formacji i są powołani oraz przygotowani do opieki nad formowanymi, do niesienia im pomocy w odkrywaniu wartości charyzmatu Św. Jana Bożego. Dobór i przygotowanie formatorów jest ważnym obowiązkiem Przełożonych Wyższych, gdyż oni mają bezpośrednie posłannictwo pomocy w rozwoju powołania i w przekazywaniu charyzmatu.

10. NAUKA I FORMACJA

86. Obowiązek formacji rozciąga się na całe życie i dlatego każdy Brat jest odpowiedzialny za stopniowe otrzymywanie formacji integralnej: ludzkiej, kulturalnej, duchowej, zawodowej, teologicznej i pastoralnej[67].

87. Dzięki nauce i formacji dostosowanej do znaków czasu przyczyniamy się do rozwoju naszego powołania  i lepiej odpowiadamy na wymogi naszego posłannictwa szpitalniczego i kościelnego.  Nauka i formacja wzajemnie są ze sobą powiązane i stanowią źródła mocy, które winniśmy starannie pielęgnować otwierając serce i umysł na Ducha Świętego. Dobrą inwestycją w tej dziedzinie jest zdobycie nawyku kształcenia się i odpowiedzialnego dbania o własną formację. 

11. PRACA  JAKO POSŁANNICTWO

88. Nasza praca na rzecz potrzebujących zamienia się w Posłannictwo przez świadectwo i głoszenie Dobrej Nowiny chorym i  światu zdrowia[68]. Stajemy się bliscy ludziom chorym, biednym i potrzebującym, którzy domagają się od nas ochrony swoich praw, sprawdzając nasze oddanie się i styl  życia

89. Racją istnienia wspólnoty jest posłannictwo, jak to powiedział Św. Jan Boży: "Będąc tutaj będziesz musiał być posłusznym o wiele więcej niż dotąd, poświęcić się sprawom Bożym, wreszcie nieustannie oddawać wszystkie siły w służbie ubogim”[69].

 

 

12. ASCEZA 

90. Asceza w życiu duchowym nie jest celem samym w sobie lecz stanowi ważny środek, który nam pomaga w  naśladowaniu Jezusa, który nas wzywa do wzięcia Jego Krzyża i do gotowości służenia[70].  Przez ascezę należy rozumieć ustawiczne nawracanie się do Ewangelii i przejrzyste dawanie świadectwa wymogom Królestwa, idąc za wezwaniem do większej wolności w naśladowaniu Jezusa Chrystusa.

91. W toku naszej drogi formacyjnej my Bracia potrzebujemy mądrości celem zrozumienia wymogów ascezy oraz odwagi do przyjęcia wyrzeczeń, których od nas wymaga nasze powołanie, charyzmat i posłannictwo.

13.   KIEROWNICTWO DUCHOWE

92.          Powołanie potrzebuje pomocy i rozpoznawania przez całe życie, zwłaszcza w procesie formacji początkowej. Zgoda na taką pomoc wymaga bezwarunkowej  postawy posłuszeństwa  wobec planu Bożego i poznawania Bożej woli. Ważnym narzędziem tej  pomocy jest osobista rozmowa[71]. Bracia formatorzy przez posługę kierownictwa duchowego wychowują, kształtują i umacniają rozpoznawanie, co jest metodą pomocy  dla kandydatów i młodych zakonników.

14. OCENA

93. Ocena pozwala nam osądzić, czy formowani  posiadają umiejętności i zdolności właściwe dla swojego etapu;  możemy się przekonać, czy osiągnęli cele i czy zastosowali odpowiednie środki. W okresie początkowym pozwala nam to sprawdzić, czy  są przygotowani, aby przejść do następnego etapu. Znaczna część działań związanych z oceną mieści się w ramach rozpoznawania i rewizji życia.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozdział III

FORMACJA POCZĄTKOWA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ETAPY FORMACYJNE

 

94. W niniejszym rozdziale przedkłada się linie wychowawcze wzrostu i rozwoju powołania na etapach formacji początkowej. Mając na uwadze to, co zostało powiedziane wcześniej w związku z przyjętym modelem formacji, w każdym etapie realizuje się: cel ogólny, naturę i cele specyficzne oraz środki, treści i kryteria[72].

95. Tymi etapami, które w sposób organiczny i stopniowy zapewniają operatywność i skuteczność procesu formacyjnego naszego Zakonu są:

a.                          Prenowicjat

·                     Duszpasterstwo powołań

·                     Postulat

b.      Nowicjat

c.      Scholastykat

d.      Formacja stała lub ciągła

e.      Formacja formatorów

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VI.

 

PRENOWICJAT

 

 

 

"Czego szukacie?"...

Nauczycielu - gdzie mieszkasz?

"Chodźcie, a zobaczycie.

Poszli więc  i zobaczyli, gdzie mieszka

i tego dnia pozostali u Niego" (J 1,39).

 

96. Prenowicjat obejmuje dwa ważne momenty w procesie rozpoznania i formacji nowych powołań:  Duszpasterstwo powołań i Postulat.

97. Biorąc pod uwagę pewne sytuacje, własne prawo Zakonu pozwala na to, aby Prowincje, które uważają to za stosowne, miały Prepostulat. Jest to etap formacji i rozpoznawania powołania wcześniejszy od Postulatu, nieograniczony czasowo i zorganizowany zgodnie z okolicznościami odnośnych miejsc i krajów[73].

 

 

 

 

 

 

 

DUSZPASTERSTWO POWOŁAŃ

 

 

 

 

 

"Proście Pana żniwa, żeby wyprawił

robotników na swoje żniwo”.

(Mt 9, 38)

 

          1. NATURA

 

98.      Chodzi tu o etap inicjacji, który cechuje wzajemne poznanie kandydata i Zakonu. To co darmo otrzymaliśmy i przeżywamy jako prawdziwy dar, pozwalamy poznać i ofiarujemy  tym, którzy czują powołanie do tego szczególnego stylu naśladowania Jezusa Chrystusa jako Bracia Św. Jana Bożego. Przekazywanie naszego charyzmatu stanowi część naszego posłannictwa[74]. Nikt nie może wybierać ani pragnąć tego, co jest mu nieznane. W ramach duszpasterstwa powołań wyróżniamy dwie sfery działania:

 

a. Zapoznanie z życiem zakonnym, a konkretnie z życiem naszego Zakonu Szpitalnego Św. Jana Bożego. Do naszego posłannictwa należy przekazywanie naszego charyzmatu.

b. Niesienie pomocy powołaniu tych, którzy wyrażają zainteresowanie i wrażliwość na nasz Zakon, z myślą o poświęceniu się w nim.

            99. Każda z tych sfer działania duszpasterstwa powołań dotyczy grup ludzi  młodych i dorosłych, w których jest możliwe uobecnianie naszego charyzmatu. Część duszpasterstwa powołań całkowicie wpisuje się w szersze duszpasterstwo młodych.

          2. CEL OGÓLNY

100. Pomoc w odkryciu powołania chrześcijańskiego, ukazanie naszego charyzmatu w Kościele i opieka nad osobami, które czują się powołane do naśladowania Jezusa w duchu Św. Jana Bożego, aby mogły dokonać osobistego wyboru.

 

3.          CELE SPECYFICZNE

101. Duszpasterstwo powołań ma zasadniczo dwa specyficzne cele:

a.  Przedstawienie w języku zrozumiałym wartości, postawy i rodzaju życia, które pociąga za sobą nasz wybór powołania na Braci Św. Jana Bożego.

b.          Dokonanie  pierwszego rozpoznania powołania, zarówno ze strony Zakonu jak i kandydata, na gruncie wzajemnego poznania, i wspólna analiza motywacji powołania, odkrywanie oczekiwań i zdatności do tego wyboru.

          4.  ŚRODKI DO ZAPOZNANIA Z CHARYZMATEM ZAKONU

102.             Bracia odpowiedzialni za duszpasterstwo powołań przeprowadzają między innymi następujące działania czy zadania:

a. Pomaganie młodym ludziom rozpoznać i zrozumieć nasze posłannictwo oraz styl życia: "zasiewać" ziarna szpitalnictwa.

b. Pobudzanie Braci do obecności w różnych środowiskach młodzieżowych i kościelnych.

c.    Udział w międzyzgromadzeniowyh grupach duszpasterstwa  powołań tam, gdzie takie istnieją.

d.   Szerzenie naszej misji  szpitalnej za pomocą środków odpowiednich dla każdego miejsca.

e.   Angażowanie każdej Wspólnoty i każdego Brata jako pośredników dla nowych powołań.

f.      Dbanie o braterskie przyjęcie i gościnność dla ludzi z powołaniem i nie mających powołania.

g.   Dysponowanie szczególnym prowincjalnym "planem powołaniowym", związanym z parafialnym, diecezjalnym lub międzyzgromadzeniowym duszpasterstwem powołań.

h.   Tworzenie i animacja grup lub ruchów o duchowości szpitalniczej oraz uczestniczących w duszpasterstwie zdrowia w parafiach.

 

 

 

5.  ŚRODKI POMOCY DUCHOWEJ POWOŁANIOM

 

103.             Celem niesienia duchowej pomocy powołaniom w pierwszych chwilach rozpoznawania mogą być właściwe następujące środki:

 

a.     Stosować pedagogiczne kryteria powołania: zasiewać, pomagać, wychowywać, kształtować i rozpoznawać[75].

b.     Posługiwać się środkami religijnymi i profesjonalnymi, wskazanymi i wymaganymi przez Kościół i  Zakon.

c.     Umożliwiać próbę w którejś z naszych Wspólnot, aby można było zobaczyć nasz styl życia.

d.     Proponować osobiste kierownictwo duchowe Bratu lub osobie odpowiedzialnej za duszpasterstwo powołań[76].

e.     Ustawicznie modlić się osobiście i we wspólnocie do Pana[77].

 

6. KRYTERIA DOPUSZCZENIA DO POSTULATU

 

104. Pod koniec etapu duszpasterstwa powołań i przed rozpoczęciem właściwej drogi formacyjnej w postulacie wypada, aby fomator dostatecznie znał rodzinę i otoczenie społeczno-kulturalne kandydata. Ponadto wymaga się, ażeby formowany:

a.                      Zrozumiał, iż powołanie jest otrzymanym darem od Boga i że winien je rozwijać przez całe swoje życie.

b.                      Był świadomy iż chodzi tu o wybór, który obejmuje człowieka we wszystkich jego wymiarach i że można go zrealizować z pomocą Bożą i Kościoła  przez Zakon.

c.                       Był gotowy i otwarty na formację i na zdobycie przygotowania intelektualnego, które jest wymagane w Zakonie, aby mógł odpowiedzialnie realizować swoje powołanie i odpowiedzieć na wymogi obecnych czasów.

d.                      Wiedział  odpowiednio, czego wymaga wybór życia zakonnego i jak rozwija się ono w naszym Zakonie.

e.                      Zrozumiał posłannictwo służby chorym i potrzebującym jako formę, w której konkretyzujemy nasze powołanie i posłannictwo w duchu Św. Jana Bożego.

f.                         Potrafił pogodzić się z osobistą historią i środowiskiem rodzinnym i społecznym.

g.                      Posiadał wystarczające warunki psychiczne i intelektualne oraz odpowiedni poziom wykształcenia do podjęcia tej drogi formacyjnej. Przez to rozumiemy dojrzałość, zdrowie, uczuciowość, autonomię, akceptację siebie i innych, zdolności do życia wspólnotowego, doświadczenie wiary, zdolność do modlitwy i wrażliwość na charyzmat[78].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

POSTULAT

 

 

 

"Jezus rzekł do nich: Pójdźcie za Mną...."

I natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim".

(Mk 1,17-18)

 

1.      NATURA

105. Jest to etap przed nowicjatem, kiedy zgodnie z kryterium stopniowości kontynuuje się rozpoznanie powołania i rozpoczyna się właściwy proces formacyjny.

106. Czas jego trwania zależy od poszczególnych osób, jakkolwiek prawo własne ustala  jego minimum i maksimum[79]. Jego formy zależą od kandydatów jak i od możliwości, stanu i organizacji każdej prowincji zakonnej.

107. W tym okresie rozpoczyna się z kandydatem proces formacji integralnej i osobistej, który  pozwala:

a.      Na dalsze wyjaśnienie i rozpoznanie motywacji powołania.

b.      Na dłuższe wypróbowanie tego, co oznacza życie konsekrowane jako : życie modlitwy, życie we wspólnocie i posłannictwo apostolskie.

c.      Na  wzrastanie w doświadczeniu Boga na gruncie własnego doświadczenia powołania  do szpitalnictwa.

d.      Na wspieraniu przez wspólnotę i przez odpowiedzialnego, która pomaga przeanalizować, odkryć i zaplanować wybór życiowy.

e.      Mając na uwadze kryterium, iż "nikt nie może być dopuszczony bez odpowiedniego przygotowania"[80]  i że wymogiem wstąpienia do nowicjatu, "potrzebne jest minimum koniecznej dojrzałości"[81], należy zadbać  o to, aby w Postulacie tę dojrzałość osiągano i/ żeby ona wzrastała.

 

 

2.       CEL OGÓLNY

108.    Sprzyjanie wzrastaniu postulanta w dojrzałości osobowej i w życiu wiary oraz ułatwienie rozpoznania jego powołania jako Brata Św. Jana Bożego.

3.       CELE SPECYFICZNE

            3.1.  Spotkanie z sobą samym

Wzrastanie w poznaniu samego siebie celem uzyskania większej jasności co do motywacji powołania i celem odkrycia swoich możliwości i ograniczeń.

3.2. Spotkanie ze wspólnotą

Rozpoczęcie próby życia wspólnotowego jako ważnego miejsca odniesienia w akceptacji tej nowej syutuacji i otwartości na nią.

3.3. Spotkanie z posłannictwem

Stopniowe uczestniczenie w posłannictwie właściwym dla charyzmatu Św. Jana Bożego w odpowiedzi na wymóg wiary, która pociąga za sobą wybór powołania.

 

3.4  Spotkanie z Bogiem

 

Zapoczątkowanie i /lub dalszy postęp doświadczenia Boga we własnym życiu, co pomaga w umocnieniu decyzji zostania Bratem Św. Jana Bożego.

4.  ŚRODKI

110. W zależności od planu formacji integralnej do różnych wymiarów stosuje się różne środki. Mogą one być bardzo różne w zależności od tego, jak kształtuje się ten etap w każdym konkretnym miejscu. Aby osiągnąć cele postulatu,  proponujemy następujące środki:

a.      Dostatecznie długi kontakt i znajomość naszego codziennego życia.

b.      Napisanie autobiografii, pomocnej w rewizji swego życia.

c.      Odbycie porady psychologicznej i badania psychologicznego celem ułatwienia kierownictwa duchowego postulanta[82].

d.      Korzystanie z systematycznego kierownictwa duchowego dbałego o każdy wymiar osoby.

e.      Zdobycie podstawowej wiedzy na temat życia konsekrowanego, Zakonu oraz innych dziedzin.

f.         Uzyskanie podstawowej pomocy w sporządzeniu osobistego planu  życia.

g.      Sprzyjanie stopniowemu poznawaniu naszej misji szpitalnej w ośrodku formacyjnym i w innych dziełach apostolskich.

5.       TREŚCI

111. Treści tego etapu inicjacji winny być ukierunkowane na przyswojenie sobie następujących tematów:

a.      Techniki poznawania samego siebie i tożsamości.

b.      Wprowadzenie do planu osobistego i wspólnotowego; zachowanie grupowe, rozpoznanie, rewizja życia, itd..

c.      Uczuciowość: płciowość, stosunki międzyosobowe, przyjaźń.

d.      Powołania w Piśmie św.  i ich charakterystyka.

e.      Metody modlitwy i ich zastosowanie osobiste.

f.         Wprowadzenie do biografii Założyciela Zakonu.

g.      Wprowadzenie do Konstytucji i kultury Zakonu.

h.      Apostolstwo i posłannictwo szpitalne: styczność ze światem cierpienia i marginalizacji, analiza rzeczywistości i jej odczytywanie w świetle Ewangelii.

i.         Wprowadzenie do filozofii i etyki.

j.         j.Podstawowe fundamenty życia chrześcijańskiego według Katechizmu Kościoła Katolickiego: credo, sakramenty, moralność, liturgia, itd.

k.      Odkrycie i posługiwanie się Pismem św. i Liturgią Godzin jako księgami modlitwy.

l.         Podstawowa teologia życia konsekrowanego.

 

          6. KRYTERIA DOPUSZCZENIA DO NOWICJATU

112   Uważamy, że postulant, który stara się o przyjęcie do nowicjatu, winien posiadać następujące cechy:

a.      Jasne zrozumienie swego wyboru i dostateczna konfrontacja swego stanu osobistego z życiem szpitalnym; utożsamianie się z nim, przyswajanie sobie jego wymogów i wolę odpowiedzialnego jego rozwijania.

b.      Wykazywanie odpowiednich zdolności i postaw do życia we wspólnocie.

c.      Dostateczna znajomość własnej osobowości, zdolność do życia w grupie, równowaga i więź uczuciowa.

d.      Posiadanie wymaganego poziomu wiedzy religijnej i świeckiej, która by zapewniła dobre zrozumienie treści nowicjatu.

e.      Nabycie odpowiedniego doświadczenia Boga i modlitwy oraz przemyślanej decyzji naśladowania Chrystusa. W tym celu jest rzeczą niezbędną, żeby opiekun i wspólnota formacyjna odkryli oczywiste oznaki, iż kandydat może żyć i rozwijać się według powołania Brata Św. Jana Bożego.

f.         Wprowadzenie w charyzmat i posłannictwo Zakonu i posiadanie zalet wystarczających do uczestnictwa w tymże posłannictwie.

g.      Odbywanie procesu formacyjnego w różnych „spotkaniach”, zgodnie z oczekiwaniami i wskazaniami  tego etapu inicjacji.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VI.

NOWICJAT

 

 

 

"Jeśli kto chce iść za Mną,

niech się zaprze samego siebie,

niech co dnia bierze krzyż swój

i niech Mnie naśladuje"

(Łk 9, 23)

 

 

1.       NATURA:

113. Nowicjat jest podstawowym etapem, w którym nowicjusze przeżywają osobiste spotkanie z Bogiem[83], rozpoznają, wyjaśniają i zgłębiają powołanie Pana, aby w sposób wolny i świadomy podjąć decyzję pójścia za Chrystusem w Zakonie Szpitalnym. Jest nadto okresem, kiedy ujawniają się jego zalety ludzkie i duchowe i sprawdzają się jego intencje i zdatność do złożenia ślubów zakonnych[84].

114. Okres ten nastawiony jest na to, ażeby nowicjusze realizowali swoje powołanie w duchu Konstytucji i praktykowali rady ewangeliczne  oraz życie wspólnotowe i  apostolskie według charyzmatu założycielskiego.

115. Na tym etapie nowicjusz winien poznać swój charakter i kontynuować swoją formację. Wymaga to od niego realistycznego, dostatecznie stabilnego i zrównoważonego rozwoju ludzkiego i duchowego.

 

 

          2. CEL OGÓLNY

116. Głębokie przeżywanie osobistego spotkania z Bogiem, ze wspólnotą i z człowiekiem cierpiącym, wzrastanie w poznawaniu samego siebie i rozpoznawaniu własnego powołania, by w sposób odpowiedzialny i wolny przyjąć wezwanie do naśladowania Chrystusa.

 

3.       CELE SZCZEGÓLNE

117. Na etapie Nowicjatu dąży się do osiągnięcia następujących szczególnych celów:

 

          3.1. Spotkanie z samym sobą

Pracować nad określeniem własnego powołania na gruncie odpowiedniej akceptacji samego siebie, ze swymi zaletami i ograniczeniami.

 

 

3.2. Spotkanie ze wspólnotą

Rozwijać postawy współżycia i współodpowiedzialności nowicjuszy  we wspólnocie. Pomagać im w docenieniu zdolności osobistych, by mogli wprzęgać je w służbę innym i aktywnie współdziałać w  budowaniu wspólnoty.

3.3. Spotkanie z posłannictwem

Przyswajać sobie ducha Zakonu z wiernością charyzmatowi i włączać się w posłannictwo szpitalne. Być gotowym do służenia w tym posłannictwie ludziom chorym i potrzebującym, głosząc i budując w ten sposób Królestwo Boże.

3.4. Spotkanie z Bogiem

Zdobyć mocne doświadczenie modlitwy osobistej i wspólnotowej a także spotkania z Bogiem w ramach duchowości właściwej dla Zakonu.

4.  ŚRODK

118. Najodpowiedniejszymi środkami do osiągnięcia celów Nowicjatu są:

a.      Osobowy i  Wspólnotowy Plan Nowicjatu obejmujący wszystkie należnie zharmonizowane aspekty, jak otwarcie się i wyrzeczenie,  życie wewnętrzne i stosunki z innymi, wolność i odpowiedzialność, modlitwa i praca, nauka oraz zajęcia praktyczne i rozrywkowe.

 

 

b.      Dbałość o okresy samotności i milczenia, któremu sprzyja modlitwa, dzielenie się Słowem i sprawowanie liturgii.

c.      Rozwijanie więzi międzyosobowych w życiu wspólnotowym, dzielenie się radością ze świąt i radością z powołania szpitalnego.

d.      Otwartość na otoczenie i włączanie się w nie.

e.      Okresowe spotkania z Formatorem i kierownictwo duchowe.

f.         Techniki poznawania samego siebie, celem lepszej samoakceptacji i pogłębienia własnej tożsamości.

g.      Realizacja planu formacyjnego z wszystkimi treściami przewidzianymi na ten okres.

h.      Codzienne uczestniczenie w Eucharystii i częste przystępowanie do sakramentu Pojednania.

i.         Poświęcanie czasu na modlitwę osobistą i wspólnotową  oraz na czytanie duchowe.

j.         Naśladowanie Maryi, wzoru poświęcenia się, szpitalnictwa, Jej prostoty i słuchania Słowa.

k.      Poznanie programów Ośrodka szpitalnego i sytuacji socjalnej podopiecznych, chętny udział w pracy zespołowej i kontakty ze współpracownikami.

l.         Poświęcanie czasu na pracę, w której można ćwiczyć się w szpitalnictwie.

 

5. TREŚCI

119. Tematy  przewidziane dla okresu nowicjatu odnoszą się do dziedzin: formacji ludzkiej, teologii, życia konsekrowanego, szczególnej znajomości Zakonu.

a.  Formacja ludzka

·        Tożsamość, przyjaźń i dojrzałość uczuciowo-płciowa.

·        Teoria i praktyka rozpoznawania chrześcijańskiego.

·        Teoria i praktyka kierownictwa duchowego.

·        Teoria i praktyka planu życia osobistego i wspólnotowego.

 

 

 

b. Formacja teologiczna

 

·        Modlitwa osobista i grupowa, metody.

·        Wprowadzenie do Pisma świętego.

·        Antropologia teologiczna.

·        Traktat o Bogu.

·        Formacja etyczna i moralna.

·        Chrystologia.

·        Wprowadzenie do Liturgii.

 

c. Formacja do życia konsekrowanego

 

·        Wprowadzenie do życia konsekrowanego: historia, konsekracja, charyzmat, duchowość i życie we wspólnocie.

·        Powołanie: perspektywa antropologiczna, teologiczna i psychologiczna.

·        Rady ewangeliczne: ubóstwo, czystość i posłuszeństwo.

 

d. Formacja szpitalna

 

·        Reguła św. Augustyna

·        Konstytucje i Statuty Generalne Zakonu

·        Dokumenty Zakonu

·        Charyzmat i ewangeliczna rada szpitalnictwa

·        Historia Zakonu i Prowincji

·        Jan Boży: Jego życie i Jego listy

·        Teologia cierpienia.

 

6. KRYTERIA DOPUSZCZENIA DO PROFESJI PROSTEJ

 

120. Następujące kryteria pozwalają ocenić zdatność  nowicjusza   do złożenia profesji:

a.      Zaawansowane poznanie i akceptacja samego siebie: panowanie nad sobą, dojrzałość i zdolność do podejmowania stałych obowiązków.

b.      Zdolność do utrzymywania więzi międzyosobowych.

c.      Dobrowolne wyrażenie decyzji pójścia za powołaniem i wykazanie zdatności do posłannictwa szpitalnego.

d.      Osiągnięcie odpowiedniego poziomu życia duchowego, wiary i modlitwy.

e.      Posiadanie zdolności do życia wspólnotowego.

f.         Zrozumienie, przyswojenie i umiłowanie zakonnego planu życia oraz przyjęcie ducha i wymogów Konstytucji.

g.      Wykazanie warunków niezbędnych do praktykowania wymogów rad ewangelicznych w perspektywie szpitalnictwa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VII.

 

SCHOLASTYKAT

 

 

 

 

"Nie wyście Mnie wybrali,

ale Ja was wybrałem

i przeznaczyłem was na to,

byście szli i owoc przynosili,

i by owoc wasz trwał"

 (J 15,16).

 

1.                                         NATURA

121. Scholastykat jest etapem formacji wstępnej obejmującym okres od pierwszej profesji do profesji uroczystej. Na tym etapie zmierza się do umocnienia wyboru powołania i "osiągnięcia takiego stopnia dojrzałości ludzkiej i duchowej, która by pozwoliła im zrozumieć i przeżywać ich konsekrację zakonną jako prawdziwe dobro dla nich samych i dla drugich"[85]. Jest to więc etap dojrzewania osoby i pogłębiania formacji zapoczątkowanej w nowicjacie[86], podczas którego należy sprzyjać wzrastaniu i umacnianiu zakonnika we wszystkich wymiarach jego osobowości.

122. Jest to bardzo ważny okres, w którym kontynuuje się formację ludzką, zawodową, teologiczną, duchową i duszpasterską, harmonizując powołanie i posłannictwo[87], co umożliwia scholastykom przygotowanie się do uroczystej profesji, poprzez którą ostatecznie ofiarują się Bogu i włączają się oni do Zakonu.

123. Scholastyk winien łączyć czas  poświęcony działaniu z pielęgnowaniem swego życia duchowego. Czas scholastykatu winno wypełniać praktykowanie ślubów czystości,  ubóstwa, posłuszeństwa i szpitalnictwa jako uczestnictwo w  naśladowaniu Chrystusa, zaangażowane w świat. Jest to uprzywilejowany czas opowiedzenia się na rzecz Królestwa Bożego w Szpitalnictwie.

124. Okres scholastykatu, jak to ujmują dokumenty własne, oferuje różnorodne możliwości, które można dostosowywać do konkretnych sytuacji, miejsc i osób.

 

2.  CEL OGÓLNY

125. Pogłębianie w charakterze Brata Św. Jana Bożego doświadczenia życia konsekrowanego w naśladowaniu Chrystusa w procesie integracji osobowej, co usposabia go do ostatecznej konsekracji w Zakonie w służbie posłannictwu.

 

3. CELE SZCZEGÓLNE

126. Właściwymi celami Scholastykatu są:

3.1.  Spotkanie z samym sobą

Umacnianie osobistej tożsamości jako Brata Św. Jana Bożego, łącząc stopniowo w swoim życiu pracę, posłannictwo i studia teologiczne, zawodowe i duszpasterskie.

3.2. Spotkanie ze Wspólnotą

Wzrastanie w poczuciu przynależności do Zakonu i angażowanie się jako aktywnego członka w budowanie wspólnoty w ramach pluralizmu i powszechności jej członków.

3.3. Spotkanie z posłannictwem

Rozwijanie posłannictwa Zakonu w Kościele przez szczególne przygotowanie się do włączenia się i zaangażowania w świat ubogich i potrzebujących.

3.4. Spotkanie z Bogiem

Umacnianie  doświadczenia Boga w naśladowaniu Chrystusa  i odczytywanie życia i historii  w świetle Ewangelii miłosierdzia.

 

4. ŚRODKI

127.  Odpowiednimi środkami do osiągnięcia zadań zaproponowanych dla tego etapu są:

a.                          Wspólnota formacyjna, w której praktykuje się charyzmat i braterstwo w duchu Św. Jana Bożego.

b.                          Dostateczna i odpowiednia informacja dla scholastyków, która by ich pobudzała do akceptacji i przyjęcia konkretnej rzeczywistości Zakonu, Prowincji i Wspólnoty.

c.                           Kierownictwo duchowe jako środek do pobudzania integralnego rozwoju Braci[88].

d.                          Dogłębne przyswajanie sobie wartości i treści charyzmatu Zakonu.

e.                          Doświadczenia pracy szpitalnej w zależności od możliwości każdego Scholastyka, z udziałem i zaangażowaniem w dzieła apostolskie wespół ze współpracownikami.

f.                             Dzielenie się refleksją nad obecnymi i przyszłymi wyzwaniami w poszukiwaniu odpowiedzi w ramach naszego charyzmatu.

g.                          Spotkania wspólnotowe celem lepszego przygotowania osobistego i grupowego do sprostania różnym sytuacjom.

h.                          Opracowanie Planu Życia Wspólnotowego z myślą o wytworzeniu klimatu dialogu i komunikacji.

i.                             Spotkania braci scholastyków na szczeblu prowincjalnym i/lub międzyprowincjalnym, na których porusza się tematy interesujące wszystkich.

j.                             Zaprowadzenie trybów modlitwy osobistej i wspólnotowej, które by pozwoliły na rozumienie własnego życia w kluczu wiary.

k.                           Wypracowanie Planu Osobistego uzgodnionego ze swoim formatorem.

l.                             Odpowiednie przygotowanie i studia związane z charyzmatem, uzyskanie oficjalnych  tytułów, które by umożliwiały pełnienie posłannictwa.

5. TREŚCI

128.                                Gdy chodzi o treści, podkreśla się znaczenie opanowania następujących dziedzin:

a.                             Komplementarne studia teologiczne w takich dziedzinach, ja: misjologia, liturgia, eklezjologia, ekumenizm, mariologia, pneumatologia i społeczna doktryna Kościoła

b.                             Teologia życia konsekrowanego: konsekracja, wspólnota, rady ewangeliczne, aktualność życia konsekrowanego, duchowość i charyzmat Zakonu. Na końcu tego etapu scholastyk winien posiadać dobrą syntezę teologiczną.

c.                              Studia zawodowe z odpowiednimi tytułami naukowymi, zgodnie z obraną karierą, za wzajemną zgodą Zakonu. Do tego dochodzi nauka języków celem ułatwienia łączności z całym Zakonem.

d.                             Studia sprzyjające posłannictwu szpitalnemu: duszpasterstwo zdrowia, bioetyka, duchowość Zakonu, studia społeczno-polityczne systemów zdrowotnych i pomocy społecznej kraju.

 

6.                                         KRYTERIA DOPUSZCZENIA DO PROFESJI UROCZYSTEJ

129. Ta faza formacji wstępnej kończy się uroczystą profesją. W miesiącach poprzedzających profesję Zakon winien szczególnie zadbać o  "okres intensywniejszego  przygotowania, i odsunięcie od zwykłych zajęć”[89]. Doświadczenie dowodzi znaczenia takich "odrębnych chwil" celem odnowienia przeżycia spotkania z Bogiem i celem osobistej syntezy, która by ujmowała i harmonizowała wszystkie wymiary osoby młodego zakonnika.

130. Celem dopuszczenia do uroczystej profesji należy mieć na względzie następujące kryteria:

a.                             Dojrzałość uczuciowa i ludzka, pozwalająca na odpowiedzialne traktowanie własnego życia i na definitywne zaangażowanie.

b.                             Zdatność do braterskiego życia we wspólnocie w duchu pojednania i dialogu.

c.                              Wiązanie życia modlitwy i związku z Bogiem z perspektywą szpitalnictwa.

d.                             Opcja preferencyjna na rzecz ubogich i chorych z poczuciem sprawiedliwości i obrony praw człowieka.

e.                             Radosne przeżywanie powołania w obliczu definitywnego wyboru z poczuciem przynależności do Kościoła i Zakonu.

f.                                Poświęcenie odpowiedniego czasu na szczególne przygotowanie się do złożenia Uroczystej Profesji[90].

g.                             Zdobycie odpowiedniej formacji zawodowej dla posłannictwa szpitalnego.

h.                             Równowaga między formacją techniczno-zawodową i duszpastersko-apostolską.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozdział IV

 

FORMACJA CIĄGŁA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IX.

FORMACJA STAŁA

 

"Przemieniajcie się

przez odnawianie umysłu,

abyście umieli rozpoznać,

jaka jest wola Boża:

co jest dobre,

co Bogu przyjemne,

i co doskonałe”

(Rz 12, 2).

 

 

 

1.                                         NATURA

131. Przedmiotami tej formacji jesteśmy my, wszyscy Bracia, w każdej fazie naszego życia, powołani do szukania i kochania Boga z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich swoich sił, a bliźniego swego jak siebie samego[91].

132. W naszym życiu zakonnym przechodzimy przez ważne etapy,  o które winniśmy szczególnie zadbać zwłaszcza: pierwszych dziesięć lat  formacji wstępnej; okres dojrzałości; chwile kryzysu i stopniowe wycofywanie się z działalności. Własne życie Instytutów zakonnych, a nade wszystko ich przyszłość, zależy częściowo od stałej formacji ich członków. Obowiązkiem każdego Instytutu jest zadbanie o środki i odpowiedni czas na właściwą formację ludzi[92].

133.    Istota ludzka jest bytem doskonalącym się i winna być wierna swoim zobowiązaniom w "tu i teraz" swojej egzystencji. Nie ma takiego etapu, w którym można by uznać dojrzałość ludzką za zakończoną.  Wymagają tego głębokie i przyśpieszone zmiany i oraz pilna potrzeba wychodzenia naprzeciw potrzebom ludzi, czasów i miejsc,  jak i ze  zmianami na polu szpitalnym i opiekuńczym[93].

134. Formacja winna być systematyczna, integralna, dostosowana do, duchowej i apostolskiej, doktrynalnej i praktycznej zdatności członków. Dlatego należy doceniać naukę nie tylko jako wzbogacenie czysto indywidualne, ale także formację w ramach doświadczenia życia w jedności z  posłannictwem i w wierności własnemu powołaniu[94].

2. CEL OGÓLNY

135. Rozwijać się we wszystkich wymiarach naszego życia, by móc dawać właściwą odpowiedź dla szczególnej misji, którą powierzył nam Kościół[95].

3.                                         CELE SZCZEGÓLNE

136.        Mając na względzie osobliwości każdego Brata,  moment jego życia, zalety, osobiste zdolności, itd., proponujemy następujące cele, które obejmują wszystkie wymiary człowieka. Można je dostosować do każdego przypadku[96].

3.1. Spotkanie z sobą samym:

Poznać sytuację egzystencjalną, moment, w jakim każdy Brat żyje, celem integralnego rozwoju  osoby, pozwalającego na akceptację własnej historii jako historii zbawienia w dynamice ustawicznego nawrócenia.

3.2. Spotkanie ze wspólnotą:

Przeżywać w jedności z Kościołem charyzmat, historię i życie Zakonu, będąc zaangażowani wraz ze współpracownikami, w wierności stylowi Św. Jana Bożego i Jego pierwszych towarzyszy.

3.3. Spotkanie z posłannictwem:

Być obecni w świecie ubogich, chorych i potrzebujących, odkrywając w nich obecność Bożą, by realizować zadanie ewangelizacji, za  którą jesteśmy odpowiedzialni w ramach konsekracji w Zakonie Szpitalnym, co wymaga od nas odpowiedniej i ciągłej formacji zawodowej.

3.4. Spotkanie z Bogiem:

Wierne praktykowanie stałego wezwania do naśladowania Chrystusa i radosna odpowiedź na Jego wymogi, dając pierwszeństwo życiu w Duchu obecnym w Słowie, w charyzmacie, we wspólnocie i życiu codziennym.

4.  ŚRODKI I TREŚCI

137.       Ażeby Formacja Stała była skuteczna i realna, winniśmy stosować w praktyce odpowiednie środki, jak:

a.         Dzielenie się trudnościami  i doświadczeniami, które każdy przeżywa, prowadząc dialog ze społeczeństwem i z wartościami współczesnych mężczyzn i kobiet[97].

b.         Poświęcanie ustalonych okresów czasu na refleksję i uzupełnianie na bieżąco wykształcenia kulturalnego i zawodowego z dobrą podstawą teologiczną, rezygnując na  pewien czas z działalności.

c.         Kierownictwo duchowe, które pomoże zintegrować życie we wszystkich przejawach.

d.         Refleksja i studium nad  naszym charyzmatem i duchowością.

e.         Opracowanie Planów Życia Osobistego i Wspólnotowego.

f.            Otwarcie i współpraca z innymi Instytutami i instytucjami kościelnymi pomocnymi w pogłębieniu formacji.

g.         Uczestniczenie w grupach modlitwy wspólnotowej i poza-wspólnotowej.

h.         Studium i poznawanie własnych dokumentów Zakonu.

i.            Kursy dokształcania duszpasterskiego: metody pracy, cele, pomoce[98].

j.            Ewangeliczne odczytywanie życia i posłannictwa w świetle Słowa Bożego i w kluczu wyzwoleńczym.

k.         Poznanie języka i kultury miejsca, w którym prowadzi się misję apostolską.

l.            Styczność z organizmami Kościoła i diecezji związanymi z duszpasterstwem zdrowia i duszpasterstwem pomocy społecznej.

m.       Przygotowanie i dokształcenie w zakresie tematów moralności społecznej etycznej i bioetycznej.

n.         Zgłębianie Pisma Świętego, teologii i Magisterium Kościoła[99].

o.         Odbywanie rekolekcji, kursów dokształcających i inne działania związane z kontemplacyjnym wymiarem naszego życia.

 

 

X.

FORMACJA FORMATORÓW

 

 

 

„Głoś naukę, nastawaj w porę, nie w porę,

wykaż błąd, poucz,

podnieś na duchu z całą cierpliwością,

kiedy nauczasz” (Por. 2 Tm 4,2).

 

 

1.      NATURA

138.        Jednym z największych obowiązków Zarządu Instytutu jest dbałość o dobór i formację formatorów, gdyż są oni bardzo ważnymi i niezbędnymi twórcami rozpoznania powołań i formacji początkowej. Dlatego Bracia  wyznaczeni do tej posługi  winni dać pierwszeństwo temu zadaniu przed innymi zadaniami i posługami, które realizują[100].

139.    Nasze Konstytucje zaznaczają, jakie cechy winni posiadać formatorzy[101]:

a. Odznaczać się osobistą równowagą i posiadać wystarczające przygotowanie humanistyczne i teologiczne, aby  mogli odpowiednio wypełniać  powierzone im obowiązki..

b. Być otwartymi na działanie Boga we własnym życiu, wykazując w codziennym sposobie postępowania, iż posiadają dojrzałość właściwą osobie dorosłej w wierze.

c. Budzić miłość i wierność dla naszego charyzmatu i naszego posłannictwa w wierności wskazaniom Kościoła i Zakonu.

e.      Wspierać działanie Ducha Świętego  w duszach kandydatów, zajmując wobec nich tę samą postawę, jaką zajmował Jezus wobec swoich uczniów: a więc ufność w ich wysiłki, wyrozumiałość dla ich słabości oraz zawsze ducha służby.

 

  2. CEL OGÓLNY

140. Przygotowywać się i dokształcać w zakresie tematów właściwych dla formacji, aby móc przyjmować i realizować w odpowiedni sposób zadanie powierzone przez Zakon.

Dobierać i przygotowywać odpowiedzialnych za formację, sposobiąc ich do kierowania, wychowywania i formowania w wierności wobec charyzmatu i duchowości Zakonu.

 

3.  ŚRODKI I TREŚCI

141. Oto niektóre środki, które pomagają formatorom w pełnieniu ich misji:

a.         Utworzenie przez Zakon i Prowincje odpowiednich struktur  i przygotowanie kursów i spotkań formacyjnych w płaszczyźnie kościelnej i zakonnej.

b.         Szczególne i systematyczne dokształcanie formatorów w zakresie antropologii, psychologii, pedagogiki, teologii i kierownictwa duchowego.

c.          Otwartość na inne Instytuty w zakresie nauczania i wymiany doświadczeń między zgromadzeniami.

d.         Kursy i/lub spotkania na szczeblu Kurii Generalnej lub między prowincjami, celem otwarcia się i dzielenia się nowymi drogami szpitalnictwa.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SŁOWNICZEK

 

Celem tego słowniczka jest ułatwienie zrozumienia naszego Planu formacyjnego w różnych sytuacjach i kulturach, w których znajduje się nasz Zakon. Ma również być pomocny przy różnych poziomach kształcenia uczestników formacji.

Podany tu zestaw nie wyczerpuje znaczenia określonych terminów, gdyż istnieją inne znaczenia. Sens tych terminów jest taki sam jak w naszej Księdze formacyjnej.

 

Definicje terminów lub pojęć najczęściej używanych

w zakresie formacji

 

 

 

Akceptować	Spersonalizować, zinterioryzować, przyswoić, żyć czymś, odnosić do samego siebie.
Asystowanie	Asystować oznacza stanąć u czyjegoś boku, dzielić ludzkie doświadczenie w wymiarze wiary, dawać świadectwo i kroczyć razem. Jak Jezus stanął u boku uczniów z Emaus [102], tak formator towarzyszy "młodszemu" bratu idąc z nim drogą , aby mu pomóc odkryć i zagłębić się w rzeczywistości swojego powołania[103].
Cel:	To, co pragniemy osiągnąć i ku czemu kierujemy swoje wysiłki. Cząstka ideału wyrażona w sposób jasny  i ścisły, która wskazuje, dokąd  pragnie się dojść.
Charyzmat:	Dar Ducha Świętego, który wzbogaca i sposobi człowieka i uzdalnia go do służby innym.
Charyzmat Zakonu:	Dar Ducha Świętego, który użycza nam postaw życzliwości i oddania się i czyni nas zdolnymi do upodobniania się do cierpiącego i miłosiernego Chrystusa z Ewangelii, aby głosić i uobecniać Królestwo przez służbę  ubogim, chorym i potrzebującym[104].
Duch Zakonu:	Na ogół jest to synonim charyzmatu, ale duch Zakonu odnosi się również do sposobu bycia i działania Braci Św. Jana Bożego.
Duchowość:	Sposób bycia i życia według jednoczącej siły Ducha Świętego, który ułatwia przemianę wewnętrzną i prowadzi do utożsamienia się z Chrystusem. Przez duchowość rozumiemy wpływ ducha na wszystkie aspekty osoby.
Ekologia:	Dotyczy poszanowania, troski i ochrony zasobów naturalnych, sprzyjania zdrowemu środowisku, które można przekazać jako dziedzictwo wzbogacające przyszłe pokolenia[105].
Ekumenizm:	Praca różnych wyznań na rzecz jedności chrześcijan. Wspólny wysiłek, który zmierza do pokonania barier i podziałów celem osiągnięcia   jedności w prawdzie, sprawiedliwości i miłości[106].
Ewangelizacja:	Głoszenie Jezusa Chrystusa i jego Dobrej Nowiny przez świadectwo, głoszenie słowa i świętowanie.
Formacja integralna	Jest to proces formacyjny, który sprzyja harmonijnemu rozwojowi wszystkich cech osobowych i przyswojeniu różnych treści formacyjnych. Chodzi o harmonizowanie doświadczenia Boga we własnej osobie (doświadczenie dziecięctwa), we wspólnocie  (doświadczenie braterstwa) i w posłannictwie (doświadczenie Królestwa).
Gest:	KonkKonkretny wyraz działania osoby, która uzewnętrznia własne cechy. Gest uzewnętrznia cechy osobowości. Gest i postawa są ze sobą związane.
Inkulturacja:	Proces dostosowania i przyswojenia wartości i obyczajów właściwych dla danego narodu, w przełożeniu na język antropologiczny i na symbole kultury, w którą  się włączamy[107]; jest to dialog ze światem i człowiekiem współczesnym.
Integralny:	Oznaca harmonijny i zrównoważony rozwój wszystkich aspektów osoby, co w naszym kontekście i historii pozwala na uzyskanie jedności życia jako szpitalników.
Królestwo Boże:	Jest to plan zapoczątkowany z Woli Ojca przez Chrystusa, który głosi swoim życiem pełnym poświęcenia w służbie ludziom. Królestwo jest Dobrą Nowiną Zbawienia, która wyraża się przez sprawiedliwość, miłość i pokój. Jako Bracia Św. Jana Bożego konsekrowani dla Królestwa jesteśmy powołani do codziennego jego budowania, służąc Ewangelii życia.
Kryterium:	Jest to wzorzec lub zdolność rozpoznawania, norma działania, która nam pomaga porównywać i rozstrzygać o polityce działania, zarówno w sprawach personalnych jak i w związku z posłannictwem Zakonu.
Kultura:	Całokształt wartości, przekonań, wzorów życia i obyczajów,  które nadają oblicze lub szczególny sposób bycia w historii[108].Szczególny sposób pielęgnowania i wyrażania związków ludów z przyrodą, pomiędzy sobą i z Bogiem. Kultura jest stylem życia wspólnego, który cechuje różne narody z ich historią, zwyczajami, temperamentem, itd. U podstaw każdej kultury tkwi system wartości, znaczeń, światopoglądów, które wyrażają się w języku, gestach, symbolach, obrzędach i stylach życia.
Opcja:	Wolność lub możliwość wyboru przez daną osobę na  podstawie analizy rzeczywistości i konkretnej sytuacji, biorąc pod uwagę korzyści i niedogodności[109].
Opcja na rzecz ubogich:	Odpowiedź ewangeliczna pobudzająca działanie preferencyjne - nie wyłączne i nie wykluczające - które polega na zbliżeniu się do ubogiego, solidarności i dzielenia się z nim[110].
Paradygmat:	Model lub wzór. Jest to zespół określonych idei, które pozwalają na interpretację rzeczywistości. W życiu zakonnym przez paradygmat rozumie się modele lub wzorce pedagogiczne stosowane przez zakony w historii. Należą do nich: klasyczny, współczesny, misyjny i integralny[111].
Plan osobisty:	Zarys lub opis tego, co pragnie się przeżyć i osiągnąć w określonym czasie. Stanowi on część planu i jest owocem silnej woli, uwzględniającej  rzeczywistość w której się żyje.
Planować:	Opracować plan mając na względzie cele, zadania, środki, działania i odpowiedzialnych za ich osiągnięcie.
Pluralizm:	Postawa  lub metoda społeczna, która przyjmuje różnorodność poglądów, przekonań, ideologii, wartości kulturalnych i religijnych w taki sposób, że mogą one współistnieć  w określonych ramach społecznych, a różnice między nimi można rozwiązywać we wzbogacającym dialogu, w którym  każdy jest wierny swoim zasadom, lecz otwiera się na zrozumienie drugiego, szanując jego różnice[112]. Pluralizm jako wyraz życia i bogactwa Zakonu przezwycięża jednolitość, popiera różnorodność i afirmuje jedność.
Posłannictwo Zakonu:	Jest to realizacja przykazania Jezusa, żeby głosić Królestwo, przez czyny i słowa wśród osób chorych i potrzebujących w stylu Św. Jana Bożego. Forma dynamizowania otrzymanego charyzmatu, poprzez którą daje się świadectwo Królestwu, Miłości Bożej i osobie ludzkiej. Misja dla  Brata Św. Jana Bożego jest podstawowym elementem jego konsekrowanego życia, które dowodzi, że współczujący i miłosierny Chrystus z Ewangelii pozostaje wśród ludzi żywy[113].
Postawa:	Cechy osoby, które wyrażają się w jej zwyczajnej i stałej formie działania.
Prawo Zakonu   lub prawo własne:	Normy życia wypływające z Konstytucji, Statutów generalnych  i Dokumentów oficjalnych przyjętych przez Kapitułę Generalną  lub przez Br. Generała, dla całego Zakonu oraz przez Kapitułę Prowincjalną dla odpowiedniej Prowincji.
Profil:	Odnosi się do ideału złożonego z pewnych widzialnych "wskaźników" dotyczących cech, postaw i wartości, które  posiada lub postanawia zdobyć  powołany lub formowany.
Program:	KonrKKonkretny etap w realizacji planu. Program ustala cele do osiągnięcia  w określonym miejscu i czasie, określając odpowiedzialnych, działania i środki.
Projekt osobisty:	Jest to wyraz zobowiązania życiowego odpowiadającego własnemu powołaniu. Stanowi on część planu i jest owocem silnej woli uwzględniającym sytuację każdego człowieka.
Projekt wspólnotowy:	Jest to wyraz zobowiązania danej wspólnoty mający na celu odpowiedź na własne powołanie i posłannictwo. Stanowi on część planu i jest owocem silnej woli uwzględniającej sytuację wspólnoty[114].
Ratio Institutionis:	Ogólny  projekt formacji inspirujący się charyzmatem Zakonu celem umocnienia jego tożsamości i duchowości, harmonizując kryteria i treści z dynamiką sprzyjającą powszechności i jedności, odpowiedniej dla wymogów kulturowych[115].
Rozpoznawanie:	Osąd stosowany do faktów, które nas nurtują; lub uczuć, które przeżywamy zgodnie z kryteriami, które określają, czy coś jest wolą Bożą czy nie. Rozumie się przez to także wymianę refleksji, by odkryć posiadanie powołania jako daru Bożego, by na nie odpowiedzieć postawą nawrócenia i otwartości na działanie Ducha.
Rytm osobisty:	Dotyczy dynamiki, z którą każdy człowiek podąża za swoim powołaniem i posłannictwem.
Spotkanie:	Jest to uświadomienie sobie i doświadczenie bliskości i obecności innej osoby lub sytuacji, poprzez którą  człowiek czuje się egzystencjalnie poruszony. Jest to uświadomienie sobie obecności Boga we własnej osobie, we wspólnocie i w posłannictwie.
Styl życia:	Szczególny sposób życia człowieka lub grupy zgodnie z jej powołaniem[116].
Szlak duchowy:	Droga do spotkania z Bogiem  przez naśladowanie Jezusa Chrystusa, ożywiane przez Ducha Świętego, aby żyć i wcielać swoją wiarę w szczególnym powołaniu[117].
Środki:	Chodzi o różne zasoby lub działania stosowane celem osiągnięcia postawionych celów.
Tożsamość:	Charakterystyczne cechy osoby lub organizacji, bez których przestałaby  ona być sobą. Tożsamość wyraża to, kim jesteśmy i równocześnie to, co nas wyróżnia od innych.
Wierność twórcza:	Zdolność i obowiązek odważnego dostosowywania charyzmatu szpitalnictwa w Kościele w duchu Św. Jana Bożego jako odpowiedź na nowe wymogi i potrzeby mężczyzny i kobiety, którzy cierpią.
Zasady:	Dotyczy ideałów lub idei przewodnich, które kierują naszym postępowaniem osobistym i wspólnotowym. Wobec pluralizmu kultur, opinii i wartości zgadzamy się co do zasad podstawowych, przez które wyrażamy charyzmat i posłannictwo.
Zdatność:	Odpowiedniość, kompetencja, wrodzony spryt do czegoś. Jest to zdolność, którą posiadają formowany lub Brat, by realizować posłannictwo szpitalne zgodnie z wymogami tkwiącymi w charyzmacie.